Het debat begint.
Eerst klinkt het volkslied. Er zijn meer supporters van Porosjenko dan van Zelenski.
Dan mag Volodimir Zelenski beginnen. Hij stelt meteen vast dat hij het Oekraïense volk verenigt en dat Petro Porosjenko het juist verdeelt. Er zijn twee Porosjenko's: de ene is de goede spreker, de ander probeert ons op een dwaalspoor te brengen. Zelenski krijgt een groot applaus, maar nog meer boegeroep als hij vertelt dat hij in 2014 voor Porosjenko als president heeft gestemd: "Maar is zat fout, het was helemaal fout.'' Hij legt een verband tussen Porosjenko en Poetin's vriend Viktor Medvedtsjoek, verwijt Porosjenko hypocriet gedrag, de corruptie.
Dan is het de beurt aan Porosjenko. Hij steekt een vlammend betoog af.
''We hebben te lang moeten wachten op duidelijkheid van Zelenski. Hij verstopt zich voor de media, voor zijn tegenstander en voor het Oekraïense volk dat het recht heeft om te weten wat het kan verwachten van een president in oorlogstijd. Hij moet het doen, niet zijn adviseurs en consultants. Voor ons is het nog altijd niet duidelijk.'' En: ''Ik denk niet dat Zelenski Oekraïne wil uitleveren aan Poetin. Nee, maar Poetin wil het wel.''
''De Russische propaganda blijkt te werken. Dat hebben we vandaag wel gemerkt. Dit is een vreemde plek voor een debat, maar ik ben er mee akkoord gegaan. De nieuwe president wacht uitdagingen waarvoor internationale ervaring nodig is. Hoe wil Zelenski om gaan met de coalitie die we in de afgelopen vijf jaar hebben gecreëerd? Hoe zal hij het doen als opperbevelhebber van het leger? U zou in 2014 met niets moeten zijn begonnen.'' En: ''Zelenski is zwak en incompetent.''
De toon wordt harder.
Zelenski mag een vraag stellen aan Porosjenko: ''Hoe kan het dat Oekraïne zo arm is en tegelijkertijd zo'n rijke president heeft? Het publiek vindt het mooi. Porosjenko reageert met verwijten. ''U weigerde deel uit te maken van ons leger. U zou eens naar het front moeten gaan om te zien hoe het daar is. U beledigde ons land door Oekraïne een 'hoer' te noemen. U kreeg geld uit Rusland. Maar wij Oekraïners zorgden voor eendracht in het land en richtten ons op de Europese Unie. We hebben onze Russische afzetmarkt vervangen door het Westen. De leiders van het Westen hebben erkend dat wij in vijf jaar veel werk hebben verzet.''
Het valt op dat Zelenski alleen vragen stelt, geen antwoorden geeft. De vragen leest hij op van papier. Porosjenko kan het zonder. Zelenski wil weten hoe het zit met de waarde van de hrivna, de Oekraïense munt, en hij wil weten waarom de vorige gouverneur van de Nationale Bank zich schuil houdt in Londen.
Tot dusver is het geen debat, maar een uitwisseling van verwijten. Porosjenko spreekt vol emotie, Zelenski is kalm, cynisch. Hij speelt de rol van president zoals hij zo vaak heeft gedaan in zijn satirische tv-serie Dienaar van het Volk.
Zelenski: ''Oekraïne koos voor Europa en heeft daar zwaar voor moeten boeten. Maar ik zal de Europese koers blijven volgen."En: ''Een president kan niet tegelijkertijd een oligarch zijn. De president is van het volk. Maar ook: ''Het voelt alsof ik word ondervraagd door een openbare aanklager. Maar dat is niet het geval. Wel voor u, wellicht binnenkort. Ik ben niet uw tegenstander, ik ben uw vonnis. Waarom hebt u uw corrupte vrienden niet gestraft?" Porosjenko: ''Geen van mijn vrienden is corrupt.''
Porosjenko: ''Op mijn tv-zender Kanal 5 kan iedereen zeggen wat hij wil, dat was al zo tijdens de Oranjerevolitie in 2004. De zender 1+1 van oligarch Kolomojski moest destijds excuses aanbieden voor de programma-inhoud. Zal dat straks weer gebeuren voor de Russische leugens die over mij zijn verspreid?"
Zelenki zegt over de speerpunten van het beleid dat hij wil voeren: ''Het belangrijkste is om de onschendbaarheid van de parlementsleden en de rechters op te heffen en er moet een wet komen waarmee de president kan worden afgezet.'' Over de reeds in gang gezette hervorming van de gezondheidszorg: ''Wat is dat voor hervorming als de mensen in de gezondheidszorg nog altijd slecht worden betaald. Over onze wegen hoeven we het al helemaal niet hebben. De oorlog moet worden beëindigd.''
Beide presidentskandidaten knielen om de gesneuvelde soldaten te herdenken. Zelenski doet dat met het gezicht naar het publiek, Porosjenko houdt het oog gericht op de oorlogsveteranen die hem op het podium steunen. Ook kust hij de Oekraïense vlag. Het initiatief kwam van Zelenski, die zei wel door de knieën te willen gaan om vrede in Oost-Oekraïne te krijgen. Vervolgens vroeg hij Porosjenko of die ook wilde knielen voor de moeders die hun zoon verloren, voor de vrouwen die hun man verloren in de afgelopen vijf jaar.
Ze mogen nu een vraag stellen waarop alleen ja of nee geantwoord mag worden. Zelenski tegen Porosjenko: ''Schaamt u zich niet?" Porosjenko vraagt op zijn beurt of Zelenski met hem mee gaat naar het debat in de televisiestudio zoals de Kieswet verplicht stelt.
Porosjenko vraagt in zijn slotwoord aan het Oekraïense volk ''om Oekraïne niet uit te leveren aan Poetin en Kolomojski''. Zelenski erkent vervolgens dat in de vijf jaar van het presidentschap veel is bereikt. Er is een leger opgebouwd, de Oekraïense taal wordt gestimuleerd, de Orthodoxe kerk van Oekraïne kwam los van Rusland en de visumplicht voor de EU werd afgeschaft. ''Maar waarom eist u al deze overwinningen voor uzelf op?''
Porosjenko zet het volkslied in. Zijn team op het podium zingt mee, Zelenski en de zijnen niet. Dat gebeurt pas als een zanger het volkslied opnieuw inzet.
Het debat is ten einde. Komt er nog een tweede debat in de televisiestudio van de publieke omroep? Waarschijnlijk komt alleen Porosjenko daar om 21.00 uur (20.00 uur Nederlandse tijd) opdagen.
Bronnen: op basis van tweets van onder meer Hromadske TV en Kyiv Post
Geen opmerkingen:
Een reactie posten