Is Oekraïne schuldig aan opblazen Nord Stream?

Patrick Bolder, defensiespecialist van Instituut Clingendael, heeft zo zijn twijfels of Oekraïne verantwoordelijk is voor het opblazen van de gaspijpleiding Nord Stream, zegt hij tegen BNR Nieuwsradio. Het is aan Rusland om nu met bewijzen te komen. Dat lijkt nog niet zo makkelijk, zegt Bolder. 'Het verhaal is dat een klein zeiljachtje is weggevaren vanuit de haven van Rostock en een aantal weken op de Oostzee ronddobberde. Daar was het in die periode overigens heel slecht weer. Toch zouden op vier plaatsen explosieven zijn aangebracht. Ik heb een aantal vragen over het realisme daarvan: kun je met zo'n klein bootje wel goed stil blijven liggen, en kun je zonder stikstof 80 meter diep duiken?'

Zeker is in ieder geval dat er rond die tijd ook een Russisch schip rond die plek voer en stillag, al is dat inmiddels naar de achtergrond verdwenen. Ook de rol van de Nederlandse Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) is volgens Bolder opmerkelijk geweest, al waren de aanwijzingen 'dat er iets zou gebeuren' niet direct terug te voeren op Oekraïne. Om Oekraïne nu als schuldige aan te wijzen, gaat mij een beetje te snel. Laat ze maar met meer bewijzen komen, ik vind het nog niet overtuigend.'

Zelfs áls Oekraïne achter de explosies zat, is het maar de vraag of dat wel zo'n drama is. Het was het laatste zetje om van het Russische gas af te raken. 'Ik vraag me af of die stappen anders ook waren gezet. Dan hadden we nu in de situatie gezeten dat we aan de ene kant wapens en geld aan Oekraïne zouden geven en aan de andere kant heel veel geld in de Russische oorlogsmachine zouden stoppen. Het zou heel raar zijn om twee keer geld uit te geven aan partijen die met elkaar in gevecht zijn.' 

Gerrits wijst erop dat de gasprijs in West-Europa door die ontploffingen verder en sneller steeg. 'Dus het heeft ons geld gekost, nog los van het feit dat die gaspijpleiding deels Nederlands bezit was. Dus áls de Oekraïners het gedaan hebben, hebben ze ons een forse loer gedraaid', zegt André Gerrits, hoogleraar internationale politiek. Niet dat dat heel erg veel effect zal hebben op de opstelling ten opzichte van Oekraïne. 'Het is koren op de molen van degenen die al sceptisch waren over militaire hulp aan Oekraïne, maar het zal geen reden zijn om het beleid wezenlijk bij te stellen.'

Bron: BNR Nieuwsradio, infographics: NOS