zondag 14 juli 2019

Het paradoxale van Medvedtsjoek's Oppositieplatform

Viktor Medvedtsjoek.
Het is paradoxaal. De op een na populairste partij wordt geleid door een oligarch die goed bevriend is met de Russische president Vladimir Poetin. Viktor Medvedtsjoek ijvert met het Oppositieplatform/Voor het Leven voor een betere relatie met Rusland en hij is er op tegen dat Oekraïne deel gaat uitmaken van zowel de Europese Unie als de NAVO.

Prominente partijgenoten reizen naar Moskou, ontmoeten daar onder meer premier Dmitro Medvedev en ze zijn niet weg te slaan van pro-Russische televisiezenders. Zij beweren dat Amerika de baas is in Oekraïne en weigeren te erkennen dat Rusland de hand heeft in een oorlogsconflict in Oost-Oekraïne dat al meer dan 13.000 mensen het leven heeft gekost.

En dat is dan nog maar de buitenkant. Want wie wat beter kijkt naar wat het Oppositieplatform beweegt, komt te weten dat het ze daar minder om Rusland en dat het ze vooral begonnen is om een wederopstanding van het oude Oekraïne, waar de politiek een middel was om rijk te worden en niet om het land te dienen. Veel kandidaat-parlementsleden blijken voormalige bondgenoten te zijn van de verdreven president Viktor Janoekovitsj. Ze blijken vaak tot over hun oren verwikkeld in corruptieschandalen.

Het Oppositieplatform behaalt in recente peilingen rond de 13 procent, ruim achter president Volodimir Zelenski's Dienaar van het Volk. Irina Bekeshkina, directeur van het onderzoeksbureau Democratische Inititatieven, zegt dat nog altijd zo'n 20 procent van de Oekraïners, dus één op de vijf, positief is over Rusland.

Dat bevestigt politiek analist Volodimir Fesenko: ''De aanhangers van het Oppositieplatform vinden dat Poetin het goed doet. Maar er zijn ook veel mensen met een gematigder kijk op Rusland en ook zij kunnen straks op het Oppositieplatform gaan stemmen. Die mensen waren er altijd al in Oekraïne. De oorlog heeft dat niet voor iedereen veranderd, er is sprake van een kloof in onze samenleving.''

Volgens Fesenko richt het Oppositieplatform zich op de mensen die in het verleden de Communistische Partij of Janoekovitsj' Partij van de Regio's steunden, maar ook op Russisch sprekende Oekraïners in het oosten en zuiden die vanouds sterke economische en culturele banden hebben met Rusland, en op de inwoners van de provincies Donetsk en Loehansk. Dat blijkt ook uit het feit dat de partij op de kandidatenlijst voor de komende verkiezingen geen enkele kandidaat heeft uit de westelijke provincies Ternopil, Lviv en Ivano-Frankivsk.

Het Oppositieplatform is het resultaat van een opsplitsing van het Oppositieblok, dat ontstond na het opheffen van de Partij van de Regio's. Met de hulp van Janoekovitsj' politieke adviseur Paul Manafort - die nu in een Amerikaanse gevangenis zit na een veroordeling wegens fraude - verkreeg het Oppositieblok 44 zetels in het huidige parlement.

Al snel viel de fractie uiteen in twee groepen. Het ene kamp werd geleid door Viktor Medvedtsjoek, Serhi Lovotskin (voormalig hoofd van de presidentiële adminstratie van Janoekovitsj) en Dmitro Firtasj, de oligarch die voor afpersing jarenlang in een Amerikaanse gevangenis dreigt te komen. Het tweede kamp wordt geleid door Oleksandr Vilkoel, met steun van de miljardair Vadim Novinski en de rijkste Oekraïner, Rinat Achmetov.

Na de breuk leidt het Oppositieblok een marginaal bestaan, maar dat geldt niet voor het Oppositieplatform. Dat is vooral te danken aan Medvedtsjoek. Hij staat derde op de kandidatenlijst, maar is de onbetwiste leider die directe toegang heeft tot de Russische president Poetin en over voldoende geld beschikt - volgens het weekblad zo'n 73 miljoen euro - om zijn invloed te doen gelden in de Oekraïense media. Politiek analist Fesenko heeft het over de 'Medvedtsjicatie' van de televisie, nog altijd het toonaangevende medium in Oekraïne. Medvedtsjoek heeft de controle over NewsOne en 112, en sinds kort ook over ZIK, een televisiezender in de westelijke provincie Lviv. ''Gegeven de man wiens belangen hij dient, vormt de toenemende invloed op de televisiezenders een bedreiging voor de nationale veiligheid'', meent Fesenko.

Het Kremlin helpt Medvedtsjoek waar het kan. Via Russische propagandazenders en zijn Oekraïense tv-zenders gooit hij de ene 'informatiebom' na de ander, betwist hij de pro-Westerse meerderheid en lokt hij geregeld protesten uit van nationalistische bewegingen.

Medvedtsjoek had samen met de Joeri Bojko dit jaar al twee ontmoetingen met de Russische premier Dmitri Medvedev in Moskou. Daar werd een 25 procent lagere gasprijs aangeboden. Hij tamboert ook rond dat hij met de leiders van de separatisten onderhandelt over vrijlating van krijgsgevangenen. Medvedtsjoek en z'n compaan Vadim Rabinovitsj laten ook graag doorschemeren dat zij binnen de kortste keren een einde aan de oorlog in de Donbas kunnen maken, als ze de kans krijgen.

In de strijd om de kiezersgunst wilde NewsOne afgelopen vrijdag een live marathonuitzending houden, samen met de Russische staatszender Russia-24, ongetwijfeld bedoeld om de standpunten van Medvedtsjoek en de zijnen naar voren te brengen. Dat ging niet door, onder druk van de publieke opinie en 'dreigementen aan het adres van journalisten en hun gezinsleden'. Ook het uitzenden van de documentaire 'Revealing Ukraine' van de Amerikaanse regisseur Oliver Stone ging niet door. Vanwege een aanslag op het kantoor van tv-zender 112 met een granaatwerper - in de vroege zaterdagochtend, met weinig schade en geen slachtoffers. Ook de medewerkers van 112 zouden bedreigd zijn.

Elke aanval, elke bedreiging van de media moet veroordeeld worden. Tegelijkertijd moet wel worden geconstateerd dat Medvedtsjoek en de zijnen de reactie van extreem-nationalistische bewegingen hebben uitgelokt. De geplande live uitzending 'Laten we eens praten' was volgens hen bedoeld om Russen en Oekraïners dichter bij elkaar te brengen, maar eigenlijk ging het alleen maar om het winnen van stemmen voor het Oppositieplatform. Dat geldt ook voor de omstreden documentaire 'Revealing Ukraine' waarin Poetin alle ruimte krijgt om te betogen dat Oekraïne eigenlijk onderdeel van de Russische Federatie hoort te zijn. Door nu moord en brand te schreeuwen, hopen ze ook op meer steun van de kiezers.

Bron: o.a. Kyiv Post

Geen opmerkingen: