Landbouwminister wil tijd nemen voor vrijgeven verkoop landbouwgrond

Het blijft tobben met de landhervorming. Er rust al sinds 2001 een verbod op het verkopen van landbouwgrond en sindsdien is de opheffing van het verbod al vaak aan de orde geweest. Telkens besloot het parlement een besluit over dit zogenoemde moratorium uit te stellen, eind vorig jaar werd er ook weer een jaar aan vast geplakt. Met een verkiezingsjaar voor de boeg durft ook niemand z'n vingers er aan te branden, want de kwestie ligt zeer gevoelig bij de boeren.

Landbouwminister Masim Martinjoek wil nu wel doorpakken, omdat hij meent dat er zelfs nog minstens twee jaar 'gewenning' voor nodig is nadat het parlement heeft besloten om de verkoop van agrarische grond vrij te geven. ''Om de nieuwe regels te snappen en om het aankoopbedrag bij elkaar te krijgen. Wie niet van zins is om gepacht land te kopen, moet huurbescherming krijgen en dat kost ook tijd.''

Het belang van de landhervorming voor de Oekraïense economie is groot. De Wereldbank heeft al eens becijferd dat de agrarische sector jaarlijks minstens 600 miljoen euro en mogelijk zelfs het dubbele daarvan kan bijdragen aan de economie als de verkoop van landbouwgrond wordt vrijgegeven.

Waarom ligt dit zo gevoelig? Decennialang waren er grote landbouwcoöperaties, maar na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie zijn die opgeheven en de landbouwgrond werd verdeeld onder de deelnemende boeren. Zodoende ontstond een grote versnippering. Omdat Oekraïne geen kadaster kende - inmiddels is daar wel een begin mee gemaakt - waren de eigendomsrechten vaak onduidelijk.

Om te voorkomen dat grote spelers zich meester zouden maken van de landbouwgrond en de kleine tot middelgrote boeren het nakijken hebben, werd in 2001 het moratorium, een verkoopverbod, ingesteld. Grote agrarische holdings pachten nu hun grond, waarbij ze soms te maken hebben met 1.200 grondeigenaren.

Ook ligt veel agrarische grond simpelweg braak omdat niet duidelijk is wie de eigenaar is. Diverse ministeries en overheidsinstellingen blijken om duistere redenen ook grootgrondbezitters te zijn, of ze hebben onderhands zaken gedaan met agrarische holdings. Kortom, het is een rommeltje en het is maar de vraag of opheffing van het moratorium daar verbetering brengt.

Het kabinet heeft nu wel een voorstel neergelegd bij het parlement waarin is vastgelegd dat alleen Oekraïense staatsburgers mogen kopen en dat iemand maximaal 200 hectare landbouwgrond mag bezitten. Er is nog discussie of ook agrarische bedrijven grond mogen kopen en onder welke voorwaarden. Bij dit alles moet worden opgemerkt dat niet valt te voorkomen dat agrarische holdings via stromannen toch in staat zullen zijn om op grote schaal grond aan te kopen. En dat laatste is nou precies waar veel Oekraïners bang voor zijn, en wat de politieke partijen kopschuw maakt, met belangrijke verkiezingen (president en parlement) in het vooruitzicht.

Bron: Unian