zondag 11 november 2012

Svoboda's Tjagnibok na acht jaar terug in parlement

Oleg Tjagnibok maakt zich op voor een terugkeer in het Oekraïense parlement. Acht jaar geleden was de huidige partijleider van de nationalistische, ultra-rechtse Svoboda daar ook al, toen als lid van een brede coalitie, en hij schokte de andere parlementsleden met een toespraak waarin hij uitlegde hoe de Oekraïners tijdens de Tweede Wereldoorlog dapper vochten tegen de Russen, Duitsers, Joden ''en ander tuig''. Daarbij had hij het ook nogeens over ''de Joods-Russische maffia die over Oekraïne heerst''.

Tjagnibok's Svoboda bezet straks 38 van de 450 zetels in het parlement. Een verrassend verkiezingsresultaat met 8,5 procent van de stemmen, terwijl de opiniepeilingen vooraf aangaven dat de partij moeite zou hebben om de kiesdrempel van 5 procent te halen. Een resultaat ook dat meteen verontruste reacties opriep, ook uit Israel, op wat wordt gezien als een verontrustende groei van anti-semitisme en vreemdelingenhaat in Oekraïne.

In een interview met de New York Times laat de 44-jarige uroloog Tjagnibok echter weten dat Svoboda geen anti-semitische partij is. De verslaggever zocht hem op zijn kantoor, in een gebouw dat hij deelt met een verzekeringsbedrijf en een tandartsenpraktijk met de toepasselijke naam Glimlach. "Wij prediken geen vreemdelingenhaat, zijn ook niet anti-Rusland of anti-Europees We zijn een pro-Oekraïense partij, niet meer en niet minder.''

Mensen die zich verdiept hebben in de kenmerken van nationalistische bewegingen constateren dat Svoboda veel weg heeft van ultra-rechtse partijen in onder meer Hongarije, Polen en Roemenië. Zij constateren dat de leiders een andere boodschap brengen dan wat er binnen de beweging, binnen de partij leeft onder de leden. Aan de voorkant zijn ze vriendelijk, aan de achterkant volstrekt onvriendelijk. Dat zegt onder meer Andreas Umland van de Nationale Universiteit in Kiev. "Het is een radicale beweging''.

Maar Tjagnibok ontkent dat. "We zijn nationalisten. Wij prediken liefde, liefde voor ons land en voor de mensen die er wonen. Liefde voor ons gezin. Daar is toch niets mis mee?" En: ''Wij prediken geen haat, tegenover niemand. We hebben een politieke partij opgezet om de rechten van de Oekraïners te beschermen, niet om buitenlnders te schofferen. Wij zijn tegen niemand, we zijn voor onszelf."

Tot 2004 heette Svoboda de Sociaal-Nationalistische Partij. Tjagnibok was er sinds het begin van de jaren '90 lid van. Hij zat van 1998 tot 2004 in het parlement. Svoboda kreeg in zowel 2004 als 2007 nog geen procent van de stemmen. In 2004 werd Tjagnibok beschuldigd van anti-semitische uitspraken, maar de rechter sprak hem daarvan vrij.

In dat jaar steunde zijn partij de Oranjerevolutie van de latere president Viktor Joestsjenko en zijn premier Joelia Timosjenko. Nu plaatst Svoboda zich op één lijn met de Verenigde Oppositie/Moederlandpartij van Timosjenko.

Bron: The New York Times

Geen opmerkingen: