De Oekraïense regering speelt een gevaarlijk spel met het Internationaal Monetair Fonds (IMF) met de weigering om de gasprijs eindelijk volledig marktconform te maken. De inzet is 1,9 miljard dollar (1,67 miljard euro). Het geld is hard nodig om de Oekraïense economie op de been te houden. Door de onzekerheid daalt de hrivna in waarde, al bijna 4 procent in drie weken tijd.
Minister Oksana Markarova van Financiën zegt dat een akkoord binnen handbereik is, maar dat er toch nog de nodige meningsverschillen zijn met het IMF. Een commissie van het IMF is van 6 tot 19 september in Kyiv. Mogelijk komt het na een jaar van onderhandelen alsnog tot een akkoord. Het is te hopen.
Melinda Haring peilde de meningen van enkele economen. Zij blogt voor UkraineAlert van de Atlantic Councel en is verbonden aan het Foreign Policy Research Institute. De mening van de door haar geraadpleegde deskundigen is eenduidig: Oekraïne kan niet anders dan tegemoet komen aan de eisen van het IMF.
Timothy Ash (analist van de Bluebay Asset Management Company) meent dat Oekraïne het zonder geld van het IMF wel kan redden tot na de verkiezingen van komend jaar, maar dat de regering dan wel een groot risico neemt. ''Ik denk niet dat het het waard is. Het ministerie van Financiën heeft weinig geld in kas, het laagste niveau in vier jaar tijd, en leeft momenteel van dag tot dag. Zonder geld van het IMF wordt de schuldenlast wel heel erg hoog. De Nationale Bank heeft nu iets minder dan 18 miljard dollar aan buitenlandse valuta in reserve. Dat lijkt veel geld, maar met een in waarde dalende hrivna is het aantrekkelijk voor de Oekraïners om hun spaargeld om te zetten in buitenlandse valuta. Bovendien is het gebruikelijk dat ze dat ook al doen als er verkiezingen in aantocht zijn. Als de reserves dalen, dan dreigt Oekraïne in een vicieuze cirkel te belanden. Waarom zou je dat risico nemen? Waarom riskeer je dat je straks misschien niet meer in staat bent om de pensioenen te betalen? Waarom zou je de gasprijs niet optrekken als toch al 6,5 miljoen huishoudens door de overheid worden gecompenseerd?''
Anders Åslund (senior fellow bij de Atlantic Council, verbonden aan de Georgetown University): ''Er is een grote kans op een serieuze financiële crisis. Het ministerie van Financiën zit bijna zonder reserves. Het is een verstandige zet om staatsobligaties aan te bieden tegen een rente van net geen 6 procent, maar dat zal onvoldoende blijken te zijn. Gevreesd wordt dat de hrivna in verder in waarde daalt, de Turkse lira achterna. De grootste zorg betreft echter de reserves aan buitenlandse valuta. Die bedragen nu 17,7 miljard dollar, gelijk aan een import gedurende 3.2 maanden. Doorgaans wordt 3 maanden als het echt minimum gezien, maar Oekraïne moet ook nog eens forse bedragen opbrengen aan rente en aflossingen van buitenlandse leningen. De enige uitweg is momenteel om tegemoet te komen aan de eis van het IMF dat de gasprijzen omhoog gaan. Dat levert binnen een maand 1,9 miljard dollar op van het IMF en nog eens 3 miljard dollar van andere geldverstrekkers. Daarmee is Oekraïne uit de financiële problemen.''
Valeri Pekar (docent aan Kyiv-Mohila en Lviv Business Schools): ''Oekraïne wacht niet alleen een financiële, maar ook een politieke crisis. De Oekraïners zijn erg gevoelig voor koerswisselingen ten opzichte van buitenlandse valuta. Als ze aanzienlijk minder buitenlandse valuta krijgen voor hun hrivna's, dan zien zij dat als het falen van de politiek. Dat geldt al helemaal als het pensioen te laat wordt uitbetaald of als overheidspersoneel op het loon moet wachten. Die onvrede leidt tot politieke instabiliteit, wat een land in oorlog erg nodig heeft, maar leidt ook tot minder steun voor de liberale economische politiek van het moment en voor de Euro-Atlantische koers. Pro-Russische populisten profiteren er van. De gevolgen zullen tot ver buiten Oekraïne merkbaar zijn.''
Oksana Bedratenko (analist in Washington, eerder werkzaam op de Amerikaanse ambassade in Kyiv) constateert dat het uitblijven van het geld van het IMF de macro-economische stabiliteit op het spel zet. Door de dalende hrivna heeft de Nationale Bank de reserves aan buitenlandse valuta moeten aanspreken om een grotere koersval tegen te gaan. Zij voorziet grotere valutaproblemen in de herfst als het land meer energie uit het buitenland moet importeren en rente en aflossing voor de buitenlandse leningen moet betalen. ''Het IMF moet in actie komen om de druk op de Oekraïense reserves aan buitenlandse valuta te verlichten. Als dat aan het begin van de herfst niet is gebeurd, dan komt het er op z'n vroegst eind dit jaar nog van. In de tussenliggende tijd wordt de nieuwe begroting opgesteld en dan moet het IMF zich eerst buigen over mogelijke risico's. Populistische politici zullen hiervan profiteren.''
Dmitro Bojartsjoek (CEO van CASE Ukraine) ziet het minder somber in. Hij verwacht wel dat het uitblijven van de IMF-steun voor de nodige onrust zorgt. ''Maar het wordt geen ramp. Het fundament is sterk, de export doet het goed. De nationale munt blijft volatiel, maar binnen de perken. De koers van de hrivna daalt naar 1 dollar/30 hrivna, wat toch al de verwachting was. Oekraïne is meer afhankelijk van de export en kwijtschelding van schulden door het buitenland dan van het IMF. Krijgen we het geld van het IMF wel, maar dalen de prijzen op de wereldmarkt, dan raakt ons dat veel meer. Blijven de prijzen zoals nu en blijven we exporteren, dan halen we 2020 zonder het IMF.''
Tenslotte nog de mening van Hlib Vishlinski (directeur van het Centrum voor Economische Ontwikkeling) die vindt dat de regering snel de aardgasprijzen voor de huishoudens moet optrekken naar marktniveau. "De regering heeft daartoe niet alleen het recht, maar ook de verantwoordelijkheid om een onvoorspelbare crisis te voorkomen.''
Bronnen: Atlantic Council, Kyiv Post
Geen opmerkingen:
Een reactie posten