woensdag 21 maart 2018

Opinie: Savtsjenko zet zichzelf in beklaagdenbank

Nadia Savtsjenko.
Wat is er toch aan de hand met Nadia Savtsjenko? De voormalige helikopterpilote en oorlogsvrijwilligster in de Donbas wist als gevangene in Rusland een heldenstatus te verwerven, maar staat binnenkort weer voor de rechter - nu de Oekraïense - op verdenking van het beramen van een bloedige staatsgreep. Wie had dat kunnen denken? En vooral, wat is er waar van die beschuldiging?

Om bij het begin te beginnen: in de zomer van 2014 werd Nadia Savtsjenko gevangen genomen door pro-Russische separatisten vlakbij de stad Loehansk. Ze was daar om te vechten met het omstreden Aidar bataljon. Savtsjenko werd naar Rusland ontvoerd en daar berecht voor haar vermeende betrokkenheid bij de dood van twee Russische journalisten. In mei 2016 werd zij geruild tegen twee officieren van de militaire inlichtingendienst GRU.

Intussen was ze bij de verkiezingen van oktober 2014 in het parlement gekozen, ondanks dat ze in het buitenland gevangen zat. De beelden van haar dwarse optredens in de rechtbank, inclusief scheldpartijen naar de rechters, gingen de wereld over. In Oekraïne werd Savtsjenko daardoor een held. De Moederlandpartij zette haar bovenaan de kieslijst omdat zij meer stemmen zou kunnen trekken dan partijleider Joelia Timosjenko.

Bij terugkomst in Oekraïne op 25 mei 2016 gaf Savtsjenko al op de luchthaven Borispil blijk van haar minachting voor politici in het algemeen en voor Timosjenko in het bijzonder. Ze negeerde Timosjenko volkomen en dat was live op de nationale televisie te zien. Savtsjenko ging nog wel bij president Petro Porosjenko op bezoek. ''Omdat hij de president is, niet omdat het Porosjenko is'', zei ze er nadrukkelijk bij.

Haar carrière bij de Moederlandpartij was van korte duur. Niemand had ook anders verwacht. De partij had haar niet echt nodig en zij de partij al helemaal niet. Ze werd uit de fractie gezet en ging verder als onafhankelijk parlementslid.

Waar ze zich sinds haar terugkeer alleen maar druk voor maakte was de terugkeer van door de separatisten gevangen genomen soldaten. In december 2016 ging ze op eigen houtje naar de stad Donetsk om met de separatistenleiders daar te praten over een gevangenenruil. Toen ze ook nog kwam met het voorstel om de Russische annexatie van de Krim maar te accepteren in ruil voor het beëindigen van de oorlog in de Donbas was het met de heldenstatus van Nadia Savtsjenko wel gedaan.

Haar politieke stellingname is bedenkelijk. Zo vindt zij dat de Chileense dictator Pinochet goed werk heeft verricht en zou zij voor Oekraïne ook graag zo'n sterke leider zien die het land er weer bovenop helpt. Savtsjenko richtte in december 2016 het burgerplatform Revolutie van het Oekraïense Volk (RUNA) op om dit te bewerkstelligen.

En dan is het 15 maart 2018. Procureur-generaal Joeri Loetsenko komt met de beschuldiging dat Nadia Savtsjenko voorbereidingen aan het treffen zou zijn om een bloedige aanslag op het parlement te plegen, gevolgd door een staatsgreep. Het lijkt een uit de lucht gegrepen beschuldiging, bedoeld om een lastpost buitenspel te zetten - zoals eerder met Micheil Saakasjvili is gebeurd.

Er wordt een link gelegd met Volodimir Roeban, hoofd van een organisatie die zich inzet voor het vrij krijgen van krijgsgevangenen en iemand met een goede band met Viktor Medvedtsjoek, een Oekraïense oligarch die persoonlijk bevriend is met de Russische president Vladimir Poetin . Roeban werd een week eerder gearresteerd toen hij met een minibus vol wapentuig vanuit door de separatisten bezet gebied Oekraïne in wilde. De wapens waren bedoeld voor een reeks aanslagen.

Het is vooralsnog onduidelijk of Roeban en Savtsjenko samenwerken, of Medvedtsjoek en Poetin hier iets mee te maken hebben, of de beschuldigingen aan het adres van Nadia Savtsjenko kloppen.

Het maakt Savtsjenko zelf kennelijk weinig uit. Zij ontkende weliswaar, maar deed vervolgens in een interview met tv-zender 112 deze opmerkelijke uitspraak: ''Ik heb trouw gezworen aan het Oekraïense volk om het land te verdedigen, niet de Oekraïïense regering. Ik beschuldig de Oekraïense autoriteiten van misdaden tegen het volk, van de doden die onder Porosjenko's presidentschap zijn gevallen.''

Om er aan toe te voegen dat veel soldaten vinden dat ''een militaire coup in Oekraïne te verwachten valt en dat dit goed voor het land zal zijn.'' Waarmee ze zichzelf nadrukkelijk in de beklaagdenbank heeft geplaatst.

Geen opmerkingen: