zondag 5 juli 2015

Machtsstrijd in regeringscoalitie komt naar buiten

Met het vertrek van twee ministers op één dag is afgelopen week duidelijk geworden dat een machtsstrijd gaande is in de regeringscoalitie die tot een scheuring kan leiden. Zoals vaker speelt Joelia Timosjenko een rol, want het gaat hier niet alleen om macht maar ook om energie, in het bijzonder aardgas. En daar heeft de fractievoorzitter van de Moederlandpartij zo haar belangen: niet voor niets werd ze in het verleden de 'gasprinses' genoemd.

De eerste minister die het veld moest ruimen was Ihor Sjevtsjenko van Milieu en Energiebronnen. Hij werd ontslagen omdat hij een reis had gemaakt met het privévliegtuig van een Oekraiense zakenman. Ook wordt Sjevtsjenko verdacht van corruptie. Maar in werkelijkheid gaat het volgens de media om de nauwe banden die hij heeft met Timosjenko.

Haar partij heeft weliswaar geen eigen ministers in het kabinet-Jatsenjoek, maar via persoonlijke lijnen wordt wel degelijk invloed uitgeoefend, aldus politieke waarnemers. Met het ontslag van de toonaangevende nieuwssite Ukrajinska Pravda is ''een tweestrijd in de coalitie zichtbaar geworden''.

Het vertrek van minister Alexander Kvitasjvili van Volksgezondheid zorgde voor nog meer opwinding in politieke kringen. Interim-fractievoorzitter Ihor Kononenko van het presidentiele Blok-Porosjenko bracht het nieuws naar buiten. ''We hebben niets tegen hem, maar het is een chaos op zijn ministerie.''

De voormalige Georgiër kreeg een mes in de rug van die andere ex-Georgiër met een Oekraïens paspoort, de huidige gouverneur van Odessa, Michail Saakasjvili. ''Ik heb hen gezegd dat hij maar beter op kon stappen." Het door corruptie geplaagde ministerie zou een sterke(re) man nodig hebben. Kvitasjvili was niet van plan om zijn biezen te pakken, maar er restte hem weinig anders nadat Kononenko met zijn mededeling was gekomen.

Het is een opvallende koerswijziging. Nog maar zes maanden geleden werd Kvitasjvili binnen gehaald om in Oekraïne te doen wat hem eerder in Georgië met succes was gelukt: het hervormen van de zorgverzekering naar Europees voorbeeld. Begin dit jaar constateerde de minister dat de gezondheidszorg jaarlijks tussen de 7 en 9 miljard euro kost, oftewel driemaal het budget van het ministerie van Volksgezondheid. ''De dokters steken veel geld in eigen zak'', constateerde Kvitasjvili.

Hij verving alle afdelingshoofden op zijn ministerie, maakte een einde aan het ondoorzichtige systeem van medicijnverstrekking aan overheidsziekenhuizen en hij ontwierp een plan om de hele gezondheidszorg opnieuw op te zetten. Dit plan werd eind juni door hem gepresenteerd, maar het is onzeker of het nog wordt uitgevoerd.

Nog twee ministers zitten op de schopstoel: Arsen Avakov van Binnenlandse Zaken en Stepan Poltorak van Defensie. Afgelopen week maakte fractievoorzitter Joeri Loetsenko van het Blok-Porosjenko bekend dat hij het kabinet heeft gevraagd om te onderzoeken of beide ministers zich aan corruptie schuldig hebben gemaakt. Loetsenko zelf zou opgestapt zijn als fractievoorzitter vanwege het omstreden wetsvoorstel over de buitenlandse leningen, maar er zijn volop speculaties dat er wat anders achter zit.

De slechte financieel-economische situatie lijkt een belangrijke rol te spelen bij alle politieke ontwikkelingen van de laatste week. Oekraïne dreigt deze maand technisch bankroet te gaan, de binnenlandse productie daalde alleen al in het eerste kwartaal met 17,9 procent en de inflatie dreigt op te lopen tot 48 procent. Daar komt nog weer bij dat het IMF niet staat te trappelen om een nieuwe miljardenlening te verstrekken.

Dit alles raakt de populariteit van de regeringspartijen, het Volksfront van premier Arseni Jatsenjoek voorop. Met de lokale verkiezingen op 25 oktober al in zicht proberen de partijen er alles aan te doen om de kiezersgunst te winnen of te behouden. Van belang is dat de regeringscoalitie het volhoudt tot aan de verkiezingen, ook al moet een aantal ministers het veld ruimen waarmee de coalitie haar daadkracht wil tonen.

Bron: Deutsche Welle

Geen opmerkingen: