Overleg herstelbetalingen Rusland in Den Haag

Kunnen herstelbetalingen voor Oekraïne worden verhaald op daders van oorlogsmisdaden in de oorlog? Daarover buigen de ministers van Buitenlandse Zaken en Justitie van bijna 60 landen zich vandaag in het World Forum in Den Haag. De Oekraïense president Volodimir Zelensko benadrukte in een videoboodschap in ieder geval dat deze landen zich moeten blijven inspannen om te zorgen dat Russische oorlogsmisdadigers worden vervolgd. 

Deze verschillende landen zijn bijeen op 'Restoring Justice for Ukraine', een conferentie in het World Forum in Den Haag, onder voorzitterschap van Nederland, in samenwerking met de Europese Unie en Oekraïne. De drie organisatoren hopen dat er nieuwe stappen worden gezet om schadevergoedingen op oorlogsmisdadigers te verhalen. 

Per vandaag wordt er een 'register of damage' geopend, waar Oekraïners schades aan bijvoorbeeld eigen huizen kunnen doorgeven. 'Dit is de eerste stap naar iets veel groters: herstelbetalingen', vertelt verslaggever Martijn de Rijk, die de conferentie bijwoonde. 

Die herstelbetalingen lopen nu al in de papieren. De totale schade aan de infrastructuur zou nu al 155 miljard euro bedragen. Daarnaast zouden er al zo'n vierduizend scholen, vierhonderd ziekenhuizen en meer dan tweehonderdduizend woningen volledig verwoest zijn. 'Elke dag komen daar woningen bij. Dat gaat in de honderden miljarden lopen.'

Dat het confisqueren van Russische tegoeden juridisch ingewikkeld ligt, wordt door de aanwezigen erkend op deze conferentie, zegt De Rijk. 'Er wordt aan verwachtingsmanagement gedaan: ze snappen dat ze een verschrikkelijke berg werk over zichzelf afroepen. Ze weten dat ze juridisch gezien aan het pionieren zijn.' 

Minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot erkent ook dat het bevriezen van Russische tegoeden niet eenvoudig is om te regelen. Desalniettemin is het volgens Bruins Slot 'heel belangrijk' om nu te beginnen met het inventariseren van de schade. 'Nu worden die vreselijke misdaden gepleegd.' 
De aanwezige landen sorteren vast voor op een situatie waarin het juridisch wel mogelijk is om Russische tegoeden te confisqueren, vertelt De Rijk. 'Als je dit wil doen, moet je het goed doen en in een vroeg stadium de boekhouding bijhouden.' 

Bron: BNR Nieuwsradio

Wit-Rusland 'bereidt zich voor op oorlog'

President Aleksander Loekasjenko zegt dat Wit-Rusland 'zich voorbereidt op oorlog', maar daar zelf niet op uit is. 'Als je vrede wilt, moet je je voorbereiden op oorlog', verklaarde Loekasjenko in Grodno, vlakbij zowel de grens met Polen als die met Litouwen. Daar oefent het Wit-Russische leger vanaf vandaag in aanwezigheid van Loekasjenko.

De president gaf ook het startsein voor de bouw van een ziekenhuis in Grodno, waarbij hij een sneer uitdeelde aan Polen en Litouwen die druk bezig zijn met het maken van loopgraven en andere versperringen om een aanval op de Suwalki-corridor af te kunnen slaan. 'Zij graven aan hun kant van de grens. Maken loopgraven en versperringen voor tanks. Ook steken ze hun geld in wapens. Wij graven ook, maar geen loopgraven zoals zij. Wij graven voor een nieuw ziekenhuis en investeren daar in', zei Loekasjenko volgens het staatspersagentschap Belga.

De Suwalki-corridor verbindt Polen en Litouwen met elkaar en vormt tevens een buffer tussen Wit-Rusland en de Russische enclave Kaliningrad. Polen kondigde afgelopen november aan dat het een tankbataljon naar de grens met Wit-Rusland zou sturen. Letland en en Litouwen spraken in januari af dat ze fortificaties langs hun grenzen met Wit-Rusland maken.

Bronnen: The Kyiv Independent, Oekrajinska Prava, foto: website president Loekasjenko

Russische propaganda-video valt door de mand

Op pro-Russische Telegramkanalen is sinds gisteren een video te zien waarin ogenschijnlijk twee jonge Oekraïners waarvan de een dankzij rijke ouders de militaire dienstplicht weet te ontlopen, terwijl de ander als 'kanonnenvoer' naar het front moet. De rijke man leidt een luxueus leventje. Hij vliegt in een privéjet, gaat naar de Zwitserse Alpen, brengt z'n tijd door met mooie vrouwen, drinkt en gebruikt drugs. De andere man vecht aan het front en raakt daar gewond.

De professioneel gemaakte video heeft duidelijk de bedoeling om de mobilisatie voor het Oekraïense leger in een slecht daglicht te stellen. De Russische oppositie-nieuwssites Agentstvo en Mediazone hebben uitgevonden dat het niet gaat om Oekraïners, maar om de Russische beroepsacteurs Maksim Gromov en Aleksandr Panov. 

De 26-jarige Gromov woont in Moskou. Als acteur trad hij op in het Antrepriza Theater. De 31-jarige Panov acteerde in meerdere films en was tussen 2009 en 2022 verbonden aan het poppentheater in zijn woonplaats Tumen. Beiden wilden niet reageren op vragen van Agentsvo over hun optreden in de video. Volgens Agentsvo geeft de video heel goed weer hoe rijke jonge Russen de dienstplicht weten te ontlopen en hoe arme jongeren naar het front worden gestuurd. 

Analisten van het Institute for the Study of War (ISW) hebben de video bekeken en stelden vast dat het hier om een professionele, dure productie gaat. 

Bron: Oekrajinska Pravda, foto: screenshot uit de video via Agentstvo

Kyiv wil zich niet opnieuw laten verrassen

Er is al zo'n duizend kilometer aan versperringen aangelegd in drie defensieve linies om de hoofdstad Kyiv te beschermen. 'Vooral in de richting van Tsjornobil hebben we veel werk verricht. Alles wordt in het werk gesteld zodat we niet opnieuw worden overvallen door een vijandelijke invasie', aldus Oleksandr Pavljoek, bevelhebber van de Oekraïense landstrijdkrachten.

Maar burgemeester Vitali Klitsjko is er niet gerust op. In een interview met de Duitse krant Bild zegt hij dat Kyiv 'het hoofddoel was van Poetin, en dat blijft het ook omdat de hoofdstad nu eenmaal de ziel is van het land'. Wel voegt hij daar aan toe dat de hoofdstad beter voorbereid is op een aanval dan twee jaar geleden. 'Als Poetin nu wil aanvallen, dan wordt het een bloedbad voor hem.' 

Wel hamert ook Klitsjko er op dat er meer luchtverdediging nodig is, terwijl hij poseert voor een flatgebouw dat enkele dagen eerder nog door een Russische raket werd getroffen. Over opmerkingen van sommige Westerse politici zegt hij dat 'dit een verkeerde instelling' is. 'We geven niets weg aan Rusland.'

Intussen heeft het Spaanse Inditex (onder meer Zara, Pull&Bear, Bershka en Massimo Dutti) er wel vertrouwen in dat het goed komt met Oekraïne en Kyiv in het bijzonder. Vandaag is de Oekraïense website van Zara weer online gekomen en vanaf morgen worden twintig kledingwinkels heropend, waaronder drie vestigingen van Zara in de hoofdstad.

Bronnen: Interfax, Oekrajinska Pravda

'Berichten over evacuatie uit Charkiv bangmakerij'

Een evacuatie van inwoners van de stad Charkiv is niet nodig. Dat zegt burgemeester Ihor Terechov in een interview met LIGA.net. 'Dat is wel het geval in de gebieden waar gevochten wordt. De bewoners die van daaruit geëvacueerd worden gaan naar Charkiv. Zowel het stadsbestuur als het leger zien de noodzaak in van een evacuatie van de inwoners van onze stad.' 

Terechov noemt berichten als zou zo'n evacuatie worden voorbereid 'onderdeel van de psychologische oorlogsvoering van de Russen' om de 1,3 miljoen inwoners van de tweede stad van het land te intimideren en liefst ook nog op de vlucht te laten slaan.

Charkiv wordt wel dagelijks bestookt met raketten, drones en sinds kort ook 'slimme' geleide bommen, maar het Russische leger ziet geen kans dichterbij de stad te komen. Vanuit de Russische grensprovincie Belgrood worden ook geregeld S-300 raketten afgevuurd. Deze raketten hebben slechts 40 seconden nodig om Charkiv te bereiken, zodat het luchtalarm eigenlijk altijd te laat komt om de inwoners te waarschuwen voor een aanval.

'Ik weet niet wat de vijand van plan is. Onze energievoorziening is vrijwel lamgelegd. Rusland wil ons intimideren, maar dat gaat ze niet lukken. We hebben al moeilijker tijden meegemaakt', zegt burgemeester Terechov. Voor de oorlog had Charkiv 2 miljoen inwoners, een tijdlang waren het er maar 300.000 en nu zijn de meeste inwoners al weer terug. 

'Niemand geeft het op, ook al is de situatie met de energievoorziening wel een flinke uitdaging. We hebben onoverwinnelijkheidscentra waar iedereen dag en nacht terecht kan om smartphones en powerbanks op te laden, om warm te worden of een warme maaltijd te krijgen. Na de grote raketaanval van anderhalve week geleden kwamen hier 28.000 inwoners naar toe. Ook kunnen ze in schoolgebouwen terecht voor een maaltijd. Afgelopen jaar hebben we zo tien miljoen maaltijden uitgedeeld.'

Bron: Oekrajinska Pravda, foto: Wikipedia

Rusland zet op grote schaal verkenningsdrones in

Rusland zet op grote schaal verkenningsdrones in om het verlies van twee A-50 radarvliegtuigen te compenseren. Dat zegt woordvoerder Natalja Hoemenjoek van het Oekraïense leger. Gisteren zouden maar liefst 200 verkenningsdrones zijn geteld tussen Odesa en Zaporizja. De drones worden door de Russen gebruikt om doelen voor nieuwe raketaanvallen op te zoeken. 

De Russische luchtmacht gebruikte aanvankelijk een A-50 radarvliegtuig voor dit doel, maar halverwege januari werd deze AWACS door Oekraïne boven de Zee van Azov uit de lucht geschoten. Vijf weken werd dit huzarenstukje nog eens herhaald met een tweede A-50. Voor zover bekend heeft Rusland nu nog maar vier van zulke toestellen over. Er is nog geen nieuwe AWACS boven de Zee van Azov gesignaleerd.

Er worden ook nog altijd op grote schaal drones met explosieven gebruikt om doelen in Oekraïne aan te vallen, ook burgerdoelen. 'Helaas blijven die aanvallen doorgaan, want de vijand beschikt over grote aantallen van die drones. Pas nog hebben we gezien dat een vrachtvliegtuig vanuit Teheran naar Moskou is gevlogen, ongetwijfeld met een nieuwe voorraad.'

Bron: Oekrajinska Pravda

ISW: Russisch zomeroffensief in westen Donetsk

Het Russische leger is volgens het Institute for the Study of War (ISW) niet in staat om aan het begin van de zomer een offensief te beginnen op meerdere plaatsen. Volgens Oekraïense regeringsfunctionarissen verzamelt Rusland troepen langs de lijn die loopt van Charkiv naar Loehansk, in de omgeving van Bachtmoet en Avdiivka, en in het westen van de provincie Zaporizja. 

Maar de analisten van het ISW veronderstellen dat het verwachte zomeroffensief van de Russen plaats zal hebben in het westelijke deel van de provincie Donetsk. Daar hoopt de Russische legerleiding dat de kleine stappen die ze daar zetten straks als springplank kunnen dienen voor een groot offensief. 

Het ISW wijst er echtere op dat het Oekraïense leger afgelopen zaterdag bij het dorp Tonenke een aanval heeft afgeslagen waarbij de Russen 36 tanks en 12 pantserwagens inzetten. Ze verloren bij de aanval 12 tanks en 8 pantserwagens, terwijl het niet lukte om door de Oekraïense linies heen te breken. Het was overigens voor het eerst sinds eind oktober dat de Russen zo'n grote aanval deden en zelfs de grootste aanval met tanks sinds het begin van de oorlog.

De analisten van het ISW zien in het afslaan van de aanval een teken dat Oekraïne na de haastige terugtrekking uit Avdiivka nu wel in staat is om Russische aanvallen en zelfs het verwachte zomeroffensief aan te kunnen. Daar wordt dan nog wel bij aangetekend dat de bereidheid om zoals zaterdag een heel bataljon aan tanks in te zetten er op duidt dat ze alles op alles willen zetten om in het westelijke deel van de provincie Donetsk terrein te winnen.

Bron: ISW, foto: generale staf Oekraïne