President Petro Porosjenko is naar de rechter gestapt om het bericht van de BBC dat hij 350.000 euro heeft betaald voor een ontmoeting met de Amerikaanse president Donald Trump. Het zo gaan om een buiten de pers gehouden gesprek in juni 2017 dat later door Porosjenko werd omschreven als een ''cruciaal gesprek'' over militaire samenwerking. Dat er voor dit gesprek is betaald, en fors ook, werd door de BBC op 23 mei van dit jaar openbaar gemaakt in de nieuwsuitzending om tien uur 's avonds. Het nieuws kreeg vervolgens ook een prominente plek op de website van de BBC. Dat viel slecht bij de Oekraïense president die er volgens zijn advocaten ''erg door was gekwetst'' was en veel moeite heeft moeten doen om de mensen om hem heen ervan te overtuigen dat hij niet heeft betaald om Trump te mogen ontmoeten. Zeker in een land dat wordt geplaagd door corruptie ligt zo'n beschuldiging erg gevoelig.
Porosjenko meent dat de BBC ''geen enkel bewijs'' heeft. De Britse omroep zou geweigerd hebben om het bericht te herroepen; het bleef ook gewoon staan op de website. Zijn advocaten menen dat de BBC ''op een ontkennende en arrogantie wijze'' heeft gereageerd op Porosjenko's klacht. De BBC wenst niet te reageren ''omdat de zaak onder de rechter is''.
Hongarije vindt de reactie van Oekraïne op het verstrekken van paspoorten aan Oekraïners overtrokken, terwijl het dreigement om de Hongaarse consul uit Berehove het land uit te zetten juist hoog wordt opgenomen. Minister Péter Szijártó van Buitenlandse Zaken spreekt zelfs van een ''vijandige daad''.
Hij wijst er op dat het binnen de Europese Unie helemaal niet ongebruikelijk is als iemand een tweede paspoort bezit. "Dat ze hier moeite mee hebben, toont maar weer eens aan dat ze het in Kyiv helemaal niet menen als ze zeggen dat Oekraïne bij de EU en de NAVO wil.'' De Hongaarse regering wil ze volgens Szijártó wel tegemoet komen door de toegang tot beide bondgenootschappen voor Oekraïne te blokkeren.
Zijn Oekraïense ambtgenoot Pavlo Klimkin zei eerder vandaag dat Hongarije zou moeten aantonen dat een videofilmpje waarin iemand binnen de kortste keren een Hongaars paspoort krijgt in Berehove nepnieuws is of dat het buurland met een goede verklaring moet komen. Die verklaring is dus dat Hongarije vindt dat het rechtmatig is om Oekraïners van een Hongaars paspoort te maken en ze de opdracht mee te geven om dat vooral niet aan de eigen autoriteiten te verklappen.
De betrekkingen tussen beide landen zijn al maandenlang slecht. In eerste instantie door de nieuwe Onderwijswet waarin het Oekraïens verplicht wordt op alle scholen, dus ook die van de etnische Hongaren. In de stad Berehove blijkt 65 procent van de jongeren geen Oekraïens te spreken of te verstaan.
Vervolgens kondigde Hongarije aan de Oekraïense pogingen te blokkeren om bij de EU en de NAVO te komen. Recentelijk kwam daar de benoeming bij van een Hongaarse minister voor Transkarpatië, de Oekraïense provincie waar zo'n 150.000 etnische Hongaren wonen. De minister mag Oekraïne niet in als tegenzet. Bij dit alles is nu dus ook nog de paspoortaffaire gekomen.
Het is Oekraïne niet gelukt om tot een akkoord te komen met het Internationaal Monetair Fonds (IMF) over de voorwaarden voor het verlenen van lening van 1,9 miljard dollar. Dat meldt het nieuwsagentschap Oekrajinski Novini. De onderhandelaars van het IMF zijn gisteren na dertien dagen vertrokken, zonder de gebruikelijke verklaring af te leggen. Dat is een flinke klap voor de regering. Premier Volodimir Hrojsman gaf onlangs nog te kennen dat Oekraïne zonder de lening van het IMF eind dit jaar bankroet dreigt te gaan.
Het IMF blijkt te willen wachten totdat het parlement de begroting voor volgend jaar heeft aangenomen. Dat gebeurt doorgaans pas in december, soms zelfs laat op de avond op de laatste zittingsdag voor het kerstreces van het parlement. Was er wel een slotverklaring, dan kon die begin oktober worden voorgelegd aan het bestuur van het IMF, waarna Oekraïne eind oktober zou kunnen beschikken over 1,9 miljard dollar.
Deze gang van zaken toont aan dat de onderhandelaars van het IMF weinig vertrouwen hebben in de Oekraïense regering en mogelijk nog minder in het parlement. ''Het heet nu dat de gesprekken 'positief en vruchtbaar' waren, maar dat eerst de begroting voor volgend jaar vast moet staan'', legt journalist Halina Kalatsjova van Economika Pravda uit. Zij sluit niet uit dat er volgende week verder onderhandeld wordt met president Petro Porosjenko die dan een bezoek brengt aan de Verenigde Staten.
Dinsdag zag het er overigens nog een stuk positiever uit, want toen kwam de regering tot een akkoord met het IMF over verhoging van de gasprijzen. Dat is lang een heet hangijzer geweest, omdat de regering vreest dat een laatste verhoging naar marktconforme prijzen de oppositie in de kaart speelt bij de verkiezingen van volgend jaar.
Ruim een kwart van de Oekraïners vindt het belangrijk dat de bevoegdheden van hun president worden ingeperkt. Dat blijkt uit een opiniepeiling van het Social Monitoring Center en het onderzoeksbureau Oleksandr Jaremenko. Volgens 46 procent van de ondervraagden kan de situatie blijven zoals ze nu is, maar 29 procent wil dat de president minder zelf kan beslissen en 14 procent vindt zelfs dat hij of zij meer bevoegdheden moet krijgen. Tenslotte weet 11 procent niet wat te antwoorden.
Er is door de onderzoekers ook gevraagd naar de manier waarop Oekraïne zich verder moet ontwikkelen. Daarbij blijkt dat 45 procent vindt dat hun land zich moet richten op economische en culturele groei waarbij wordt uitgegaan van de eigen kracht en eigen grondstoffen.
Voor 41 procent geldt dat verdere ontwikkeling vooral gezocht moet worden in meer samenwerking met Europa, terwijl 10 procent meer heil verwacht van samenwerking met Rusland, ondanks de annexatie van de Krim en de Russische bemoeienis met Oost-Oekraïne. Tenslotte vond 4 procent van de ondervraagden het een te moeilijke vraag om te beantwoorden.
In de peiling werd ook gevraagd naar welke presidentskandidaat de voorkeur uitgaat. Daarbij blijkt dat zittend president Petro Porosjenko weer terrein wint, want hij komt als derde uit de bus. Van de mensen die nu al weten op wie ze in maart gaan stemmen koos 18 procent voor Joelia Timosjenko. De leider van de Moederlandpartij wordt op geruime afstand gevolgd door Anatoli Hritsenko met 7,5 procent en Porosjenko met 7,1 procent. Vadim Rabinovitsj komt met 8,8 procent op de vierde plaats en Svjatoslav Vakartsjoek, de leadzanger van de populaire band Okean Elzy, volgt met 8,7 procent.
Autoritair gedrag en wraakgevoelens kunnen volgens president Petro Porosjenko een belangrijke rol gaan spelen bij de campagnes voor de presidentsverkiezingen in maart. Hij waarschuwde voor politici die ''ondemocratische plannen'' hebben. ''Er wordt openlijk geflirt met een autoritair bewind, terwijl anderen het weer op een verholen manier presenteren'', zei Porosjenko vanmorgen in zijn jaarlijkse toespraak tot het parlement.
''Ze hebben het dan over een parlementair systeem met een kanselier, zoals in Duitsland. Maar als je er wat dieper induikt, dan blijkt dat de kanselier over méér bevoegdheden beschikt dan destijds de keizer, en er is ook nog maar sprake van één partij in het parlement. Teveel macht bij slechts een enkeling heeft Oekraïne nog nooit iets goeds gebracht. Dat is een les die we ons allemaal voor ogen moeten houden.''
Porosjenko waarschuwde ook voor een 'vijfde colonne' die erop uit is om een sterke pro-Russische oppositie te vormen in het nieuwe parlement dat volgend jaar oktober wordt gekozen. ''Ze bundelen hun krachten en maken gebruik van de mogelijkheden die een democratie biedt om diezelfde democratie te ondermijnen. ''Aan ons is dan de moeilijke taak om ze te beteugelen, zonder dat we daarbij de Europese democratie geweld aan doen. Ik zie het als mijn persoonlijke taak om de krachten te beteugelen die ons bij de Europese Unie en de NAVO weg te houden.''
Het ging er vanochtend heftig aan toe bij een betoging van het extreem-rechtse Nationaal Korps voor het parlementsgebouw. Er waren zeker vier gewonden nadat betogers met de politie op de vuist gingen Ook werd er met vuurwerk gegooid. Het Nationaal Korps wil dat een voormalige IS-strijder niet wordt uitgeleverd aan Rusland, omdat hij ook tegen de separatisten in Oost-Oekraïne heeft gevochten. Er zijn vandaag overigens meerdere betogingen voor uiteenlopende kwesties bij het parlementsgebouw.
Het verkrijgen van een Hongaars paspoort is kinderlijk eenvoudig. Dat blijkt uit een videofilmpje van een minuut van ene 'Konstantin' die met een verborgen camera het Hongaarse consulaat bezocht in de Oekraïense stad Berehove. Oekraïïners die een EU-paspoort willen, hoeven slechts de woorden van een eed op de Hongaarse vlag te herhalen.
''Ik zweer dat Hongarije mijn moederland is. Ik zal een betrouwbare ingezetene zijn, ik zal Hongarije verdedigen en dienen. Moge God mij daarbij helpen'', luidt de eed. Vervolgens krijgen de nieuwbakken Hongaren te horen dat zij niet aan de Oekraïense autoriteiten mogen vertellen dat zij nu ook een Hongaars paspoort bezitten. De korte ceremonie wordt afgesloten met een glas champagne.
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Pavlo Klimkin heeft de Hongaarse regering inmiddels om opheldering gevraagd. Hij houdt de optie open dat het hier om een in scene gezet filmpje gaat. ''Nepnieuws vind je tegenwoordig overal. Hongarije heeft twee opties: bewijzen dat het hier inderdaad om nepnieuws gaat, of direct actie ondernemen. Ik verwacht eigenlijk dat dat het hier om de tweede optie gaat.''
De minister gaat nog niet in op de vraag welke tegenmaatregel hij wil nemen als er inderdaad op zo'n simpele wijze Hongaarse paspoorten worden uitgedeeld in Berehove, een stad waar vooral etnische Hongaren wonen. Bronnen: Unian, YouTube
