De vertegenwoordigers van de vijf landen. Rechts ambassadeur Vsevolod Chentsov.
Nederland, België, Australië, Maleisië en Oekraïne hebben gisteren in Den Haag een verdrag gesloten waarin zij beloven de strafrechtelijke vervolging van de daders van het neerschieten van vlucht MH17 gezamenlijk te betalen. Voor Nederland tekende minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken, voor Oekraïne deed dat ambassadeur Vsevolod Chentsov.
In het verdrag is onder meer vastgelegd dat er een commissie van toezicht wordt opgezet die tweemaal per jaar bijeen komt. Er wordt al rekening gehouden met een slepende procedure: de overeenkomst geldt voor vijf jaar en kan daarna telkens met twee jaar verlengd worden.
Vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd op 17 juli 2014 neergeschoten boven het door separatisten met een raket die werd afgevuurd met een BUK-lanceerinstallatie die vlak daarvoor uit Rusland naar Oekraïens grondgebied was gebracht. Alle 298 inzittenden, waaronder 80 kinderen, kwamen daarbij om het leven.
De Europese Commissie stuurt mensen naar Marioepol om uit te vinden hoe de situatie aan de Zee van Azov is sinds de Russische marine zich daar steeds nadrukkelijker manifesteert. Deze 'fact finding mission' is komende maandag en dinsdag in de Oekraïense havenstad.
De Raad van Europa bespreekt morgen in Straatsburg al de recente gebeurtenissen op de Zee van Azov en in de Straat van Kertsj, waar op zondag 25 november drie Oekraïense marineschepen werden beschoten en geënterd door de Russische kustwacht.
Presidentskandidaat Joelia Timosjenko heeft de steun van de Georgische ex-president (en ex-gouverneur van Odesa) Mikheil Saakasjvili en voorzitter Joseph Daul van de Europese Volkspartij, maar verrassend genoeg ook van de voormalige secretaris-generaal Anders Fogh Rasmussen. De steun van die laatste heeft mogelijk te maken met Timosjenko's belofte dat zij het land naar zowel de NAVO als de Europese Unie wil leiden.
Zowel de in Oekraïne politiek uitgerangeerde Saakasjvili als Daul en Rasmussen richtten zich in videoboodschappen tot Timosjenko's aanhang. Uit eigen land kreeg Timosjenko de steun van honorair patriarch Filaret van de Orthodoxe kerk van Oekraïne. Een optreden waar president Petro Porosjenko niet blij mee zal zijn; hij heeft in de afgelopen maanden alles in het werk gesteld om deze kerk los te maken de Rusland en hoopt daarmee veel kiezers naar zich toe te hebben getrokken.
De leider van de Moederlandpartij haalde op een bijeenkomst die het begin van haar verkiezingscampagne markeerde uit naar de zittende president. Die ziet volgens Timosjenko in ''elke tegenwerking de hand van het Kremlin'', ook waar het de democratische krachten betreft die zich niet achter Porosjenko's regering hebben geschaard.
Wel erkende Timosjenko dat het Kremlin liefst ziet dat Oekraïne lijdt onder ''verwarring en chaos, corruptie en armoede, zodat het land uiteen valt''. Maar ook vindt zij dat de huidige regering er alles aan heeft gedaan om juist dit Russische scenario te bewerkstelligen.
Timosjenko heeft de afgelopen tijd niet alleen betoogd dat zij een Europese koers voor staat, met aansluiting bij zowel de NAVO als de Europese Unie. Tegelijkertijd belooft zij dat, als zij president wordt, het IMF aan de kant wordt gezet en de aardgasprijs voor de huishoudens ''met de helft, misschien wel zestig procent'' omlaag gaat.
Dat dit tot een bankroet van Oekraïne leidt, vertelt ze er gemakshalve naar niet bij. Timosjenko is trouwens niet de enige presidentskandidaat die afscheid wil nemen van het IMF. Ook tv-komiek Volodimir Zelenski (Dienaar van het Volk), de pro-Russische Joeri Bojko (Oppositie Platform/Voor het Leven) en inmiddels ook Oleh Liasjko (Radicale Partij) beloven dat aan de kiezers. Als het aan hen ligt, creëert Oekraïne z'n eigen 'Brexit'.
Niet iedereen was blij met dit verkiezingsspektakel, getuige onderstaande video van het in het geel geklede 'animatieteam' dat het publiek had voorzien van vlaggen en het na elke toespraak opzweepte om Timosjenko luid toe te juichen.
Oleh Liasjko heeft gisteravond zijn verkiezingsbeloftes geopenbaard en dat waren er nogal wat. De leider van de Radicale Partij wil vooral af van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) dat Oekraïne bijna 15 miljard euro heeft geleend, maar daarvoor in de plaats onder meer heeft geëist dat de overheidssubsidie op aardgas voor de huishoudens is geschrapt. ''Ze hebben niet eens de moeite genomen om de tekst van de overeenkomst in het Oekraïens te vertalen, zodat de Oekraïners er geen kennis van kunnen nemen'', schamperde hij.
Eigenlijk wil Liasjko af van alle internationale verdragen, wil hij de begroting voor dit jaar openbreken en iedereen een flinke salarisverhoging geven, met uitzondering van de topambtenaren die volgens hem toch al genoeg verdienen.
Liasjko is verder voorstander van het verlengen van het al uit 2001 stammende verbod op de verkoop van landbouwgrond. Zijn meest opvallende plannen zijn de herinvoering van de doodstraf (in 2000 afgeschaft) en een uitkering aan rundveehouders van 5.000 hrivna (158,25 euro) voor elke koe die ze bezitten.
De kans dat Oleh Liasjko de volgende president van Oekraïne wordt, is klein. Hij doet het niet goed in de peilingen.
De door Rusland aangestuurde rebellen hebben de Oekraïense soldaat Stanislav Pantsjenko gevangen genomen. De separatisten in Donetsk publiceerden gisteren een video waarin Pantsjenko te zien is. De 58e Gemotoriseerde Infanteriebrigade heeft de gevangenneming inmiddels bevestigd. De soldaat werd sinds zaterdag vermist.
De rebellen voerden gisteravond slechts twee aanvallen uit op posities van het leger. Aan Oekraïense zijde bleef iedereen ongedeerd. Bij tegenvuur werd een rebel gedood en raakte een tweede gewond. De aanvallen van de rebellen met granaatwerpers en geweervuur waren gericht tegen de soldaten bij het dorp Vodiane en het stadje Marjinka. Na middernacht was het rustig langs de frontlijn.
De separatisten in Donetsk hebben een heel ander verhaal. Zij spreken van zeventien aanvallen door het Oekraïense leger op hun posities in de omgeving van de luchthaven van Donetsk, de steden Horlivka en Jasinovata, en bij de dorpen Zajtseve, Dolomitnoje, Gagarin Collieri, Kominternovo en Sachanka. Daarbij zouden 120 millimeter mortieren en geweervuur zijn gebruikt.
De separatisten in Loehansk melden drie aanvallen met 82 millimeter mortieren, pantserwagens, granaatwerpers en geweren op hun posities bij de buurtschap Donetski en de dorpen Zhelobok en Rajevka. Bronnen: Unian, DAN, Lugansk Media Centre
Procureur-generaal Joeri Loetsenko vindt het legaliseren van wapenbezit onontkoombaar nu er in Oekraïne tussen de 3 en 5 miljoen wapens in omloop zijn. ''Dat vond ik al in 2007, toen ik minister van Binnenlandse Zaken was. En die mening ben ik nu nog meer toegedaan'', zei de hoogste baas van het Openbaar Ministerie gisteravond in een televisie-interview.
Er zijn intussen veel meer wapens in omloop als gevolg van de oorlog in het oosten van het land. Vooral in de eerste maanden van de strijd tegen de door Rusland aangestuurde rebellen namen vrijwilligers wapens mee naar huis als ze hun tijd aan het front er op hadden zitten. Ook zijn veel wapens ontvreemd uit depots en illegaal verhandeld. ''Alleen door registratie kunnen we proberen greep op de situatie krijgen'', meent Loetsenko.
In het interview geeft hij ook te kennen dat de doodstraf wat hem betreft niet opnieuw wordt ingevoerd. ''Als de staat het recht meent te hebben om iemand ter dood te brengen, dan krijgen we vast te maken met het Raskolnikov-effect.'' Dat is een verwijzing naar de romanfiguur Raskolnikov uit Dostojevski's roman Misdaad en straf. Loetsenko zei geen voorstander van het legaliseren van drugs, maar wel van het legaliseren van prostitutie.
Een nieuw contract voor het transporteren van Russisch aardgas door Oekraïne moet minstens voor tien jaar gelden én commercieel aantrekkelijk zijn. Dat zijn voor Europees commissaris Maros Sefcovic (Energie) de uitgangspunten bij de onderhandelingen tussen beide landen waarbij hij zelf een bemiddelende rol speelt.
Oekraïne moet er genoeg aan kunnen verdienen om investeerders te vinden voor modernisering van het gastransportsysteem dat uit de jaren '60 dateert en inmiddels de nodige zwakke plekken heeft. "Daarom moet er voldoende aanbod van aardgas uit Rusland zijn'', aldus Sefcovic die hoopt dat Europese bedrijven met een goede reputatie bereid zijn om geld in het transportsysteem.
De Eurocommissaris gaat er vanuit dat eind dit jaar een nieuw contract wordt getekend. Het huidige contract loopt dan af. Van Oekraïense zijde wordt intussen gewezen op het gevaar dat Rusland de onderhandelingen in Brussel vertraagt, zodat er geen nieuw contract ligt aan het begin van 2020. Dan wordt namelijk de Nord Stream 2 in gebruik genomen en heeft Rusland een veel betere onderhandelingspositie.
