Veiligheidsraad wil verbod op 'Russische' kerk

De Nationale Veiligheidsraad- en Defensieraad (NSDC) vindt dat de Oekraïens-orthodoxe kerk van het Moskouse patriarchaat moet worden verboden. Ook zou de pro-Russische kerk de Kyiv-Petsjerk Lava, het beroemde holenklooster in de hoofdstad, moeten afstaan. Dit voorstel is neergelegd bij het parlement. 'WIj hebben daarbij gekeken naar de nauwe banden tussen bepaalde religieuze kringen in Oekraïne en het land waarmee we in oorlog zijn', valt te lezen in een verklaring van de NSDC.

Afgelopen week, maar ook gisteren nog werden huiszoekingen gedaan in kerkgebouwen en kloosters van het Moskouse patriarchaat. De priesters worden gezien als een 'vijfde colonne' die de nationale veiligheid bedreigt. 

Het Moskouse patriarchaat valt onder de Russisch-orthodoxe kerk, die wordt geleid door patriarch Kirill. De Oekraïens-orthodoxe kerk (het Kyivse patriarchaat) werd in december 2018 als een zelfstandige kerk erkend door het Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel, tot grote woede van de Russen. Hun patriarch Kirill is een trouw bondgenoot van de Russische president Vladimir Poetin. 

Gisteren nog omschreef Kirill de Donbas 'als de frontlijn bij de verdediging vena de Russische wereld. En die wereld omvat niet alleen Rusland, maar is overal waar mensen zijn opgegroeid in de orthodoxe tradities'. 

Het Moskouse patriarchaat was qua aantallen parochies veel groter dan de overige orthodoxe kerken die nu samen de Oekraïens-orthodoxe Kerk vormen, maar het betrof wel vooral kleine kerkgemeenschappen. In de afgelopen vier jaar gingen veel parochies over naar de Oekraïens-orthodoxe kerk.

Bron: Ukrajinska Pravda

'Nog maar kwart Russen wil oorlog voortzetten'

De Russische bevolking heeft steeds minder trek in de oorlog met buurland Oekraïne. Nog maar 25 procent wil de oorlog voortzetten, tegen 57 procent in juli. Dat zou blijken uit een opiniepeiling in opdracht van de Russische grensbewaking, die alleen bedoeld was voor regeringsfunctionarissen, maar werd gelekt naar de onafhankelijke nieuwssite Meduza (uitgeweken naar Letland). In juli wilde 32 procent van de Russen dat de regering zou gaan onderhandelen over vrede, terwijl dat nu 55 procent zou zijn.

De oorzaak lijkt gelegen in de mobilisatie van honderdduizenden Russische mannen en de berichten dat ze zonder voldoende uitrusting en training vaak meteen naar het front zijn gestuurd. President Vladimir Poetin probeerde afgelopen week met een duidelijk in scene gezet gesprek met 'moeders' te laten blijken dat hij meeleeft met de bevolking. 'Ik wil jullie laten weten dat ikzelf, maar ook alle andere leiders van ons land, deze pijn voelen', zei Poetin. 'Wij weten dat niets erger is dan het verlies van een zoon.'

Deze doorzichtige poging werd meteen onderuit gehaald door Olga Tsoekanova, de oprichtster van de Raad van Moeders en Vrouwen. Zij liet weten dat de president met 'echte moeders' zou moeten praten en niet met een aantal geselecteerde vrouwen. Al snel werd namelijk bekend dat slechts één van de zeventien vrouwen daadwerkelijk een zoon heeft die dienst doet in het Russische leger.

Bron: The Kyiv Post

Lavrov verdedigt aanvallen op energiecentrales

De Russische minister van Buitenlandse Zaken heeft in een persconferentie de aanvallen van Rusland op het Oekraïense stroomnet verdedigd. Al zijn die aanvallen een oorlogsmisdaad gericht tegen de Oekraïense bevolking, toch zijn ze volgens Sergej Lavrov gerechtvaardigd. 'We maken energie-installaties onklaar die jullie in staat stellen dodelijke wapens Oekraïne binnen te brengen waarmee Russen worden gedood', zei hij tegen westerse journalisten. 

Hij stelde dat de Verenigde Staten en de NAVO direct deelnemen aan de oorlog door wapens te leveren en militairen te trainen. De dreiging van de VS vormt een existentiële bedreiging voor Rusland, stelde de minister. Hij zei verder dat het Westen een kans mist om een brug te bouwen naar Rusland en het conflict in Oekraïne te bezweren. 

Over de oorlog die van Rusland nog altijd geen oorlog mag heten, maar heel eufemistisch een 'speciale militaire operatie': 'Dat is niet omdat we Zelenski niet mogen, of omdat hij niet meer meedoet aan KVN of gestopt is met Kvartal 95. Er was een duidelijke aanleiding: we hebben Oekraïne vele, vele, vele jaren gewaarschuwd.' 

KVN is trouwens een komisch tv-programma in Rusland en voorheen al in de Sovjet-Unie. Kvartal 95 is Zelenski's voormalige productiebureau waarmee hij het populaire programma Dienaar van het Volk maakte. De waarschuwing van Rusland aan Oekraïne lijkt te duiden op de steeds maar herhaalde beschuldiging dat Oekraïne wordt geregeerd door 'nazi's', waardoor Rusland zich gedwongen voelde om in te grijpen. 

Hij was ook kritisch op de OVSE, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa. Die houdt momenteel een ministersconferentie in het Poolse Lodz. Lavrov is niet uitgenodigd, ondanks het lidmaatschap van Rusland van de OVSE. Hij herhaalde dat Moskou openstaat voor onderhandelingen. 'Rusland is bereid te luisteren naar iedereen die bereid is om te praten', aldus de minister.

Bronnen: NOS, Ukrajinska Pravda

De comeback van Sint Nicolaas in Oekraïne (2)

Dit artikel werd eerder op deze website gepubliceerd op 18 december 2016. 

Toch houden ook veel Oekraïners nog vast aan hun vertrouwde Vadertje Vorst, de figuur waarmee ze zijn opgegroeid. 'Ik vertel mijn kind zowel over Sviati Mikolaj als over Did Moroz', schrijft Sveta Semenjaka op Facebook in een discussie over de komende feestdagen. 'Het gaat mij om de kinderen. Waarom zou ik mij iets aantrekken van allerlei fanatiekelingen die voor of tegen zijn en daarmee mijn kind dit feest ontnemen? Did Moroz hoort bij ons, en bij veel andere Oekraïense families.'

De discussie over Vadertje Vorst vs. Sint Nicolaas heeft veel weg van de Nederlandse discussie over Zwarte Piet. Tot afgrijzen van Alenka Bornitsjoek, die in de Facebookdiscussie schrijft dat 'ieder land zijn Did Moroz of Kerstman heeft. Hou hiermee op en verpest niet onze feestdagen met dit gedoe! Valeri Potjomkin, die zichzelf ziet als de belangrijkste vertolker van Vadertje Vorst, is ook al niet blij dat die dreigt te worden overschaduwd door Sint Nicolaas. Hij speelt al vijftien jaar achtereen zijn rol als Vadertje Vorst en hij vindt hem 'erg vriendelijk en mooi'.

Het is tegen het zeere been van volkenkundige Olinik. 'Wij moeten onze vroegste tradities in ere houden.'' Volgens die traditie komt komt Sint Nicolaas 's nachts naar de huizen om cadeautjes onder de kussens van de kinderen te leggen. Alleen brave kinderen krijgen cadeautjes, wie zich niet heeft gedragen zal genoegen moeten nemen met de roe.'

Vadertje Vorst deelt rond de jaarwisseling cadeautjes uit. Zijn populariteit stoelt voor een belangrijk deel op het nog steeds op Sovjetleest geschoeide onderwijs waar hij langs komt om de kinderen te feliciteren met de komende feestdagen. Voor veel ouders creëert dat een probleem als ze over willen stappen van Did Moroz op Sviati Mikolaj, zoals Natalia Parkoelab. Haar kinderen krijgen de grootste cadeaus van Sinterklaas, maar ik probeer ook Vadertje Vorst niet af te vallen. Tenslotte krijgen ze op de kleuterschool te horen dat die de cadeaus brengt. Daarom krijgen ze snoep van Did Moroz.''

Bron: Kyiv Post

De comeback van Sint Nicolaas in Oekraïne (1)

Dit artikel werd eerder op deze website gepubliceerd op 18 december 2016. 

In de Sovjettijd en vele jaren na de Oekraïense onafhankelijkheid zijn kinderen blij gemaakt met cadeautjes door Did Moroz, Vadertje Vorst. Net als de Kerstman is ook Vadertje Vorst de niet-christelijke versie van Sint Nicolaas, in Oekraïne bekend als Svjati Mikolaj. Het is onduidelijk of dat komt omdat steeds meer afstand wordt genomen van het Sovjetverleden, maar Sint Nicolaas wint snel terrein terug op Vadertje Vorst.

Zo kwam de Nationale Bank met een nieuwe munt van 5 hrivna met daarop een Sinterklaasmotief. Vrijwilligersorganisaties, maar ook horecabedrijven in het hele land organiseren liefdadigheidsacties op Sint Nicolaasdag (in Oekraïne niet op 5, maar op 19 december). 

Sint Nicolaas heeft zelfs een eigen postkantoor, in het hoofdpostkantoor aan de Chresjtsjatikstraat in Kyiv, waar tot aan de orthodoxe Kerst op 7 januari brieven aan de Goedheiligman gemaild kunnen worden. Voor het vierde jaar op rij ontsteekt Sviati Mikolaj dinsdagavond de lichtjes van de kerstboom op het Sofiaplein in de hoofdstad. Het is het begin van de feestdagen rond Kerst en Oud en Nieuw. 

Volgens directeur Kostjantin Olinik van het volkenkundig museum Mamajeva Sloboda is het 'een terugkeer naar onze wortels', want de Oekraïners hebben eeuwenlang Sviati Mikolajev, Sint Nicolaas, geëerd. ''De vroegste geschriften waarin sprake is van het vieren van het Sinterklaasfeest en het geven van cadeautjes aan kinderen en de armen dateren uit de 15e eeuw. Het is goed dat we het Sinterklaasfeest nu weer oppakken en ons herinneren dat het eren van deze christelijke heilige tot ons erfgoed behoort.''

Waar Sint Nicolaas dus echt heeft bestaan, is Vadertje Vorst een bedenksel uit de Sovjettijd die niets te maken heeft met welke Oekraïense traditie dan ook. Did Moroz heeft niets te maken met Kerst, maar volgens Olinik juist alles met voor-christelijke riten en mythevorming uit de Sovjetttijd. 'Did Moroz was een boze geest die iedereen wist te bevriezen - mensen, vogels en dieren. Hij is de verpersoonlijking van de zware leefomstandigheden van de mensen die woonden in het gebied ten noorden van onze provincie Tsjernihiv helemaal tot aan het Poolgebied. De mensen die we nu kennen als Russen.'

Vadertje Vorst lijkt ook deels gebaseerd op een sprookje uit de 19e eeuw van de Russische schrijver Vladimir Odojevski waarin Moroz Ivanovitsj ten tonele wordt gevoerd. Iemand met een bar slecht humeur. In de tweede helft van de jaren '30 van de vorige eeuw kwamen de Sovjets met Did Moroz op de proppen, een oude man met een lange rode of blauwe jas die cadeautjes gaf aan de kinderen. Het was een figuur die was ontdaan van elke religieuze verwijzing. 

Dit Sovjetverleden werkt nu tegen Vadertje Vorst. Menige Oekraïners wil van hem af. Eén van hen is Natalia Parkoelab uit Kyiv. Ze moet niets meer van Did Moroz hebben ''omdat dit een creatie was van de Sovjetpropaganda om van Sviati Mikolaj af te komen''. Haar kinderen van 6 en 8 malen niet meer om Vadertje Vorst, maar vragen hun cadeaus aan Sint Nicolaas.

Bron: Kyiv Post

Duitse parlement erkent Holodomor als genocide

Het Duitse parlement heeft gisteren besloten om de Holodomor als genocide, volkerenmoord, te erkennen. Er was een ruime meerderheid voor de door de SDP, Groenen, FDP en CDU ingediende motie waarin de hongersnood die miljoenen Oekraïense levens eiste niet wordt toegeschreven aan de mislukte oogst, maar aan het besluit van Sovjetleider Jozef Stalin om het wel beschikbare voedsel naar Rusland te transporteren.

In de motie wordt ook vastgesteld dat deze doelbewust gecreëerde hongersnood van de vorige eeuw ook elders in de Sovjet-Unie ook miljoenen het leven heeft gekost, waaronder in Kazachstan en langs de Russische rivieren Wolga en Don.

'De gebeurtenissen van de jaren '30 laten zien dat de Sovjetleiding de boeren, de randen van de Sovjet-Unie, het leven, de taal en de cultuur van de Oekraïners wilde controleren en onderdrukken. Hongersnood en onderdrukking tastten heel Oekraïne aan, niet alleen de provincies waar op grote schaal graan werd verbouwd', aldus de motie die de Holodomor omschrijft als een van de grootste misdaden tegen de menselijkheid op het Europese continent.

Het Duitse parlement roept de bondsregering op om de nagedachtenis van de slachtoffers van de holodomor in de winter van 1932-'33 te eren, maar vooral ook om 'door te gaan met het weerleggen van eenzijdige Russische verdraaiingen van de geschiedenis'. En: 'Als slachtoffer van Ruslands agressie die de internationale regels schendt en van de imperialistische handelwijze van Vladimir Poetin' moet Oekraïne blijvend kunnen rekenen op politieke, financiële, humanitaire en militaire steun.

Nederland is nog steeds niet zover dat het de Holodomor als genocide erkent. Het Tweede Kamerlid Sjoerd Sjoersma (D66) vroeg vorig jaar juni aan het kabinet waarom dit nog niet het geval is. Hij kreeg als antwoord van minister Sigrid Kaag van toen nog Buitenlandse Zaken dat meer onderzoek nodig is. 'Dat neemt niet weg dat het kabinet het grote leed van de slachtoffers betreurt', aldus de minister. 

Bron: Interfax

Nog altijd 6 miljoen huishoudens zonder stroom

Zes miljoen Oekraïense huishoudens zaten gisteravond nog altijd zondere elektriciteit. De situatie is nog altijd moeizaam in de hoofdstad en de provincie Kyiv, maar ook in de provincies Vinnitsja, Lviv, Odesa Chmelnitski en Tsjerkasi. Eigenlijk ondervinden bijna alle provincies nog de gevolgen van de laatste grote Russische raketaanval. 

In zijn dagelijkse videoboodschap zegt president Volodimir Zelenski dat getracht wordt om de elektriciteitsvoorziening zo eerlijk en voorspelbaar mogelijk te maken voor alle Oekraïners. Daarom controleert het ministerie van Energie of alle 'oblenergos' (de regionale energieleveranciers) zich aan de afspraak houden dat ze dagelijks voor geplande stroomonderbrekingen zorgen. 

Zelenski benadrukte dat iedereen zijn best doet om de elektriciteitsvoorziening zo snel mogelijk weer op peil te brengen. 'Het is erg belangrijk dat iedereen vooraf weet wanneer er stroomonderbrekingen zullen zijn. Dat is de verantwoordelijkheid van de energieleveranciers, maar ook van de lokale overheid. Als mensen zien dat bij de buren of in een aangrenzende straat het licht wel brandt, dan moeten ze wel weten waarom dat zo is. Iedereen heeft het recht om dat te weten.'

Gisteren was er overleg over alles wat met energie en communicatie te maken heeft. 'Wij hebben de resultaten besproken van wat we al hebben gedaan om ons energienetwerk te herstellen, maar ook hebben we nieuwe maatregelen getroffen om het netwerk te beschermen, om ervoor te zorgen dat Rusland ons leven niet nog meer kan verstoren. We leggen het nog wel een keer uit.'

Bron: Ukrajinska Pravda