Strijd tegen corruptie loopt een flinke deuk op

Toen president Volodymyr Zelensky zes jaar geleden aan de macht kwam en met zijn partij een absolute meerderheid kreeg in het parlement, was het bestrijden van corruptie een belangrijke belofte. Maar zijn partij nam vandaag een wetsvoorstel aan dat volgens onafhankelijke waarnemers het tegenovergestelde doet. Dienaar van het Volk kreeg daarbij de steun van de Moederlandpartij van oud-premier Joelia Timosjenko, niet bepaald iemand die er om bekend staat dat ze de corruptie in het land wil aanpakken. Ook het pro-Russische Oppositieblok stemde voor.

In de wet is vastgelegd dat twee belangrijke anticorruptie-instanties, NABOe en SAPO, feitelijk worden ondergebracht bij het Openbaar Ministerie. De hoogste baas bij het OM is een vertrouweling van Zelensky, en de zorg is dat hij onderzoeken naar de entourage van de president kan frustreren. Het is volgens critici de zoveelste stap in korte tijd om tegenstanders de mond te snoeren en om door Zelensky aangestelde hoge vertegenwoordigers te beschermen.

De wetgeving maakt deel uit van hervormingen die strafrechtelijk onderzoek in oorlogstijd efficiënter moeten maken. De voorstellen die de onafhankelijkheid van de instanties NABOe en SAPO aantasten zijn volgens een kritische parlementariër op het laatste moment toegevoegd. 

Een officiële verklaring voor die toevoegingen is, ondanks alle kritiek, nog niet gegeven. Een parlementariër van Zelensky's partij die vóór heeft gestemd, zegt tegen de NOS dat hij ook nog geen uitleg heeft gekregen, maar dat hij de president vertrouwt. Verder wil hij geen commentaar geven.

De NABOe en SAPO zijn samen verantwoordelijk voor het onderzoeken en vervolgen van corruptie in de hogere lagen van de staat en de regering. Deze organisaties werden in 2015 in het leven geroepen na de Euromaidan-revolutie, met steun van internationale partners zoals de EU en de VS. De instanties werden gezien als een belangrijke stap om af te rekenen met oligarchen en vriendjespolitiek in Oekraïne en zijn daarom ook bewust zo opgezet dat ze buiten de regering of de politiek opereren.

Gisteren ontstond al commotie toen de staatsveiligheidsdienst SBOe en het OM vijftien medewerkers van de NABOe oppakten. Een van hen werd er van verdacht dat hij als Russische 'mol' informatie doorspeelde. Vervolgens kwam aan het licht dat drie medewerkers van de SBOe ervan worden verdacht dat ze 255.000 euro hebben verduisterd. Het mag duidelijk zijn dat de strijd tussen enerzijds de SBOe en het OM en anderzijds de NABOe en de SAPO nog lang niet is gestreden. In Kyiv, Lviv, Dnipro en Odesa gingen jonge Oekraïners boos de straat op om te protesten tegen het parlementsbesluit. Ze willen dat president Zelensky zijn veto uitspreekt over het wetsvoorstel. De Russische propaganda weet er helaas wel raad mee.

Bronnen: NOS, Oekrajinska Pravda, foto: The Kyiv Independent