Het ultimatum van Vladimir Poetin voor Oekraïne

Met de onderhandelingen in zicht is het goed om nog maar eens de uitgangspunten van de Russische president Vladimir Poetin voor 'onderhandelingen' op te noemen:

• Oekraïne mag nooit en te nimmer deel uitmaken van de NAVO, het lidmaatschap van de Europese Unie is bespreekbaar.
• Oekraïne moet zich voortaan neutraal opstellen en het leger terug brengen tot maximaal 50.000 soldaten.
• De Oekraïense regering moet weg, in het bijzonder natuurlijk president Volodimir Zelenski. Poetin twijfelt openlijk aan de legitimiteit van Zelenski als president, aangezien hij zijn ambtstermijn al driekwart jaar heeft overschreden.
• De annexatie door Rusland van de provincies Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson moet worden geaccepteerd, en dan gaat het niet alleen om de momenteel bezette delen van deze vier provincies, maar om die provincies in het geheel. Ook de annexatie van de Krim moet als een feit worden gezien. 
• De economische sancties tegen Rusland moeten van tafel.

Oekraïne noemt het terecht een ultimatum. Of Oekraïne lid wordt van de NAVO is niet aan Rusland, maar aan de lidstaten van het militaire bondgenootschap. En natuurlijk aan Oekraïne zelf die het streven om deel te gaan uitmaken van de NAVO in de grondwet heeft opgenomen.

Het terugbrengen van het leger naar maximaal 50.000 soldaten betekent dat Oekraïne weerloos is tegen een volgende Russische aanval. Veiligheidsgaranties van de Verenigde Staten of van de NAVO bieden waarschijnlijk weinig soelaas. Het is nog maar de vraag of artikel 5 van het handvest van de NAVO wordt geactiveerd bij een volgende Russische invasie. Dat geldt trouwens ook voor de Baltische Staten. De lakse houding van het Westen ten tijde van de bezetting en annexatie van de Krim doet het ergste vrezen.

Dan de legitimiteit van Zelenski als president. Inderdaad, zijn ambtstermijn liep afgelopen mei al af. Daar staat tegenover dat de Oekraïense grondwet verkiezingen in oorlogstijd (de staat van beleg) verbiedt. Dat Zelenski's populariteit is gedaald van 90 procent in het voorjaar van 2022 naar 52 procent nu doet daar niets aan af. De Amerikaanse president Donald Trump plaatst daar nu vraagtekens bij en speelt daarmee Poetin in de kaart. 

Het afstaan van de vier Oekraïense provincies aan Rusland is een beloning voor agressie, iets wat de rest van de wereld nooit mag toestaan. Het opent immers de weg voor andere boevenstaten om ongestraft een ander land binnen te vallen en te annexeren. Denk daarbij aan Taiwan. Het kan bij onderhandelingen wel een discussiepunt zijn, want Oekraïne heeft een deel van de Russische provincie Koersk in handen. Wellicht valt er (deels) te ruilen.

Rusland zit erg in z'n maag met de sancties die de economie schaden. Ook dit kan een ruilmiddel zijn bij onderhandelingen over een vredesakkoord.