De comeback van Sinterklaas in Oekraïne

 Dit artikel werd eerder op deze website gepubliceerd op 18 december 2016. 

In de Sovjettijd en vele jaren na de Oekraïense onafhankelijkheid zijn kinderen blij gemaakt met cadeautjes door Did Moroz, Vadertje Vorst. Net als de Kerstman is ook Vadertje Vorst de niet-christelijke versie van Sint Nicolaas, in Oekraïne bekend als Svjati Mikolaj. Het is onduidelijk of dat komt omdat steeds meer afstand wordt genomen van het Sovjetverleden, maar Sint Nicolaas wint snel terrein terug op Vadertje Vorst.

Zo kwam de Nationale Bank met een nieuwe munt van 5 hrivna met daarop een Sinterklaasmotief. Vrijwilligersorganisaties, maar ook horecabedrijven in het hele land organiseren liefdadigheidsacties op Sint Nicolaasdag (in Oekraïne niet op 5, maar op 19 december). 

Sint Nicolaas heeft zelfs een eigen postkantoor, in het hoofdpostkantoor aan de Chresjtsjatikstraat in Kyiv, waar tot aan de orthodoxe Kerst op 7 januari brieven aan de Goedheiligman gemaild kunnen worden. Voor het vierde jaar op rij ontsteekt Sviati Mikolaj dinsdagavond de lichtjes van de kerstboom op het Sofiaplein in de hoofdstad. Het is het begin van de feestdagen rond Kerst en Oud en Nieuw. 

Volgens directeur Kostjantin Olinik van het volkenkundig museum Mamajeva Sloboda is het 'een terugkeer naar onze wortels', want de Oekraïners hebben eeuwenlang Sviati Mikolajev, Sint Nicolaas, geëerd. ''De vroegste geschriften waarin sprake is van het vieren van het Sinterklaasfeest en het geven van cadeautjes aan kinderen en de armen dateren uit de 15e eeuw. Het is goed dat we het Sinterklaasfeest nu weer oppakken en ons herinneren dat het eren van deze christelijke heilige tot ons erfgoed behoort.''

Waar Sint Nicolaas dus echt heeft bestaan, is Vadertje Vorst een bedenksel uit de Sovjettijd die niets te maken heeft met welke Oekraïense traditie dan ook. Did Moroz heeft niets te maken met Kerst, maar volgens Olinik juist alles met voor-christelijke riten en mythevorming uit de Sovjetttijd. 'Did Moroz was een boze geest die iedereen wist te bevriezen - mensen, vogels en dieren. Hij is de verpersoonlijking van de zware leefomstandigheden van de mensen die woonden in het gebied ten noorden van onze provincie Tsjernihiv helemaal tot aan het Poolgebied. De mensen die we nu kennen als Russen.'

Vadertje Vorst lijkt ook deels gebaseerd op een sprookje uit de 19e eeuw van de Russische schrijver Vladimir Odojevski waarin Moroz Ivanovitsj ten tonele wordt gevoerd. Iemand met een bar slecht humeur. In de tweede helft van de jaren '30 van de vorige eeuw kwamen de Sovjets met Did Moroz op de proppen, een oude man met een lange rode of blauwe jas die cadeautjes gaf aan de kinderen. Het was een figuur die was ontdaan van elke religieuze verwijzing. 

Dit Sovjetverleden werkt nu tegen Vadertje Vorst. Menige Oekraïners wil van hem af. Eén van hen is Natalia Parkoelab uit Kyiv. Ze moet niets meer van Did Moroz hebben ''omdat dit een creatie was van de Sovjetpropaganda om van Sviati Mikolaj af te komen''. Haar kinderen van 6 en 8 malen niet meer om Vadertje Vorst, maar vragen hun cadeaus aan Sint Nicolaas.

Bron: Kyiv Post

Vandaag opnieuw overleg VS-Oekraïne in Miami

Er is vandaag een tweede onderhandelingsronde van de Oekraïense onderhandelaars Roestem Oemjerov en Adrii Hnatov met de Amerikaanse vastgoedondernemers Steve Witkoff en Jared Kushner. Gisteravond laat eindigde de eerste gespreksronde, waarover tot nu toe niets naar buiten is gekomen. 

Europese leiders, de Franse president Emmanuel Macron voorop, hebben Oekraïne gewaarschuwd dat ze zonder goede veiligheidsgaranties van de VS nergens mee akkoord moeten gaan. Tijdens een vertrouwelijk telefoongesprek afgelopen maandag van Europese leiders viel zelfs het woord 'verraad' als Oekraïne er straks alleen voor staat tegenover een agressieve buurman.

Bron: Oekrajinska Pravda

VS oefent druk uit op EU om Russische tegoeden

De Amerikaanse regering oefent flinke druk uit op een aantal lidstaten van de Europese Unie om de bevroren Russische tegoeden niet aan Oekraïne uit te lenen. Het persbureau Bloomberg heeft dit van meerdere Europese diplomaten vernomen. 'De tegoeden zijn volgens de VS nodig om een vredesakkoord tot stand te brengen, niet om de oorlog ermee te verlengen.' 

Er zit voor pakweg 210 miljard euro aan Russische tegoeden vast in de Europese Unie. Daarvan wil de Europese Commissie 90 miljard euro gebruiken als lening waarmee Oekraïne economisch en militair door kan. Oekraïne komt 137 miljard euro tekort in de komende twee jaar. 

De VS wil de volle mep evenwel gebruiken voor de wederopbouw in Oekraïne, waarbij de Amerikanen een flinke vinger in de pap krijgen en er zelfs aan kunnen verdienen. Ook krijgt Rusland een deel van de bevroren tegoeden terug in het 'vredesplan' van het duo Dmitriev-Witkoff. 

De Europese leiders zijn het er niet allemaal over eens dat de bevroren tegoeden gebruikt worden voor een lening aan Oekraïne, maar wel dat Europa erover gaat en niet de VS hoe de miljarden worden gebruikt. De Duitse bondskanselier Friedrich Merz is daar momenteel het meest uitgesproken in. Die neemt de kwestie zo hoog op dat hij een bezoek aan Oslo vandaag afzegde om in Brussel te overleggen over de Russische tegoeden. Het steekt hem 'dat iemand in de VS van plan is om er financieel beter van te worden', zei Merz tegen radio-omroep Deutsche Welle.

Het is vooral België dat dwars ligt, uit vrees voor Russische repressailes. In België zijn de meeste bevroren tegoeden te vinden bij het effectenbedrijf Euroclear. De Britse regering doet niet zo moeilijk en is bereid om 8 miljard pond (ruim 9,1 miljard euro) vrij te geven voor een lening aan Oekraïne. Minister van Buitenlandse Zaken Yvette Cooper wil een gecoördineerde actie, samen met de EU, 'om een overweldigende boodschap aan Rusland af te geven'. 

Bron: Oekrajinska Pravda, foto Merz: Bundesregierung

Helft Amerikanen tegen concessies aan Rusland

De helft van de Amerikanen (51 procent) vindt dat Rusland de oorlog wint als het de Krim mag houden en ook de Donbas volledig in handen krijgt. Ze denken er ook zo over als het Oekraïense leger drastisch wordt ingekrompen, zoals Rusland wil. Dat blijkt uit een enquete van More in Common, een internationale organisatie die onderzoek deed in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Polen. 'In heel Europa en Amerika wordt negatief geoordeeld over de concessies waartoe Oekraïne gedwongen wordt', zegt directeur Luke Tryl van More in Common VK. 

Van de vijf landen is de meeste steun voor Oekraïne te vinden bij de Britten. Driekwart van hen (74 procent) staat achter Oekraïne in de oorlog met Rusland. In Polen en Frankrijk gaat het om 61 procent en in de VS om 60 procent, terwijl Duitsland met 53 procent het laagst scoort. 

Tegelijkertijd vindt 64 procent van de Duitsers en de Polen dat het goed voor hun land is dat Oekraïne de Russen al bijna vier jaar op afstand weet te houden.  In Frankrijk vindt 70 procent dat, 79 procent in het Verenigd Koninkrijk en zelfs 74 procent van de Amerikanen is de mening toegedaan dat het belangrijk is dat Rusland een halt wordt toegeroepen. 

Een ruime meerderheid in alle vijf landen verwacht dat Rusland in de komende jaren andere Europese landen aanvalt na een overwinning in Oekraïne. Dat geldt voor 70 procent van de Polen, 68 procent van de Britten, 58 procent van de Fransen en 63 procent van de Amerikaanse bevolking. In Duitsland wordt daar laconieker over gedacht, want iets minder dan de helft van de Duitsers (46 procent) verwacht dat Rusland ook elders in Europa gaat aanvallen. 

Bron: The Kyiv Independent 

Groot alarm om drones op vliegroute Zelensky naar Dublin

Vlak bij de vliegroute van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky naar de Ierse hoofdstad Dublin zijn eerder deze week drones waargenomen. Dat melden Ierse media, waaronder The Irish Times. Volgens die krant werd groot alarm geslagen omdat er vrees bestond dat het een poging was de vlucht te verstoren.

Op het moment van de waarnemingen gold een no-flyzone boven de stad. Onduidelijk is waar de drones vandaag kwamen. Bronnen melden aan The Irish Times dat het om een geavanceerd type drone ging. Dat kon worden opgemaakt uit het bereik en de vliegtijd ervan.

De drones doken op nabij de kust op het moment dat het vliegtuig van de Oekraïense president daar langs zou komen. Zijn vlucht was echter iets eerder dan gepland aangekomen. Zelensky zou nooit in gevaar zijn geweest. Het incident wordt behandeld als een mogelijke poging om het vliegverkeer te verstoren, niet als een poging om een doel aan te vallen. 

Het marineschip dat de drones waarnam, had wapensystemen om de drones eventueel aan te vallen. Uit angst dat de projectielen en de brokstukken hiervan in Dublin terecht zouden komen, is besloten om niet te vuren.

Bron: RTL Nieuws, foto: website president UA

Europese leiders vrezen dat VS Oekraïne verraadt

Europese leiders kijken met wantrouwen naar de vredesinitiatieven van de Verenigde Staten. Met name de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Friedrich Merz menen dat er een risico bestaat op verraad aan Oekraïne en Europa, meldt het opinieweekblad Der Spiegel. Tien Europese leiders hielden afgelopen maandag een vertrouwelijk telefoongesprek met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky.

Aan het gesprek namen de Franse president Emmanuel Macron, de Duitse bondskanselier Friedrich Merz, de Finse president Alexander Stubb, de Poolse premier Donald Tusk, de Deense premier Mette Frederiksen, de Noorse premier Jonas Gahr Støre, de Italiaanse premier Giorgia Meloni, NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte, voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en voorzitter van de Europese Raad António Costa deel.

'Het is mogelijk dat de Verenigde Staten Oekraïne verraden in de territoriale kwestie door geen duidelijkheid te verschaffen over veiligheidsgaranties', citeert Der Spiegel Macron, verwijzend naar een Engelstalige transcriptie van het gesprek. Tegelijkertijd zou Merz tegen Zelensky hebben gezegd dat 'de komende dagen extreme voorzichtigheid vereist is'. 'Ze spelen spelletjes met zowel u als ons', voegde de bondskanselier eraan toe, kennelijk verwijzend naar de Amerikaanse speciale gezant Steve Witkoff en Jared Kushner, de schoonzoon van de Amerikaanse president.

Journalisten beweren dat zelfs de Finse president Stubb, die een goede relatie heeft met de Amerikaanse president Donald Trump, zei dat Europeanen 'Oekraïne en Zelensky niet alleen moeten laten' met het Amerikaanse onderhandelingsduo. 'Ik ben het met Alexander eens, we moeten Volodymyr beschermen', voegde NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte eraan toe.

De Spiegel meldt dat verschillende deelnemers hebben bevestigd dat de ontmoeting heeft plaatsgevonden. Twee van hen zeiden dat de inhoud van het gesprek correct was overgebracht, maar weigerden specifieke citaten te verifiëren. Het Elysée ontkent dat Macron over mogelijk verraad heeft gesproken. 'De president heeft dergelijke bewoordingen niet gebruikt', vertelde het Elysée aan Der Spiegel, zonder te verduidelijken wat hij dan wel heeft gezegd. Het kantoor van Merz verklaarde geen commentaar te willen geven op de 'circulerende fragmenten van het gesprek'.

Bron: RBC-Ukraine, foto: AFP

Situatie Pokrovsk en Myrnohrad 'extreem moeilijk'

De Oekraïense troepen bieden nog altijd verzet tegen het oprukkende Russische  leger in de steden Pokrovsk en Myrnohrad, maar opperbevelhebber Oleksandr Syrsky zegt dat ze het 'extreem moeilijk' hebben. Toch weten de Oekraïners stand te houden in het noorden van Pokrovsk, terwijl de grootste bedreiging van Myrnohrad is dat de Russen kans zien de aanvoerroutes naar deze stad af te snijden.

'De Russen geven niets om mensenlevens en ze lijden dan ook grote verliezen. Onze commandanten daarentegen zijn zich er maar al te goed van bewust dat ze verantwoordelijk zijn voor hun soldaten', aldus Syrsky. Ook gisteren werden weer 1.140 Russische soldaten uitgeschakeld, waarvan een belangrijk deel bij Pokrovsk en Myrnohrad. De Oekraïense troepen wisten gisteren 45 Russische aanvallen in de omgeving van deze steden af te slaan.

De Britse militaire inlichtingendiensten gaan er vanuit dat sinds juli vorig jaar de strijd om beide steden begon er al 250.000 Russische soldaten zijn gedood of worden vermist. Voor wat betreft de situatie in Pokrovsk gaan de Britten er vanuit dat het Oekraïense leger nog een klein gebied in het noorden van de stad in handen heeft. Rusland publiceerde eerder deze week een foto van soldaten met de Russische vlag op het centrale plein van Pokrovsk. 

Bronnen: Oekrajinska Pravda, Kyiv Post