Zelensky dringt aan op Europese troepenmacht

Op de Oekraïense Onafhankelijkheidsdag gisteren benadrukte president Volodymyr Zelensky opnieuw het belang van blijvende buitenlandse steun. In Kyiv sprak hij in traditionele klederdracht, in aanwezigheid van de Canadese premier Mark Carney. Zelensky zei dat Oekraïne ook na een mogelijk vredesakkoord met Rusland internationale troepen nodig heeft om de veiligheid te garanderen.

Volgens Oekraïne-correspondent Chris Colijn van BNR Nieuwsradio is de timing van Zelensky bewust gekozen. 'Dit is een belangrijk moment in de oorlog. Het is meteen ook een oproep: laat ons niet in de steek. Het is een oproep aan wereldleiders om Oekraïne te blijven steunen in de strijd om onafhankelijkheid.'

Zelensky wil dat er buitenlandse troepen in Oekraïne aanwezig blijven, mocht er ooit een vredesdeal komen. Maar Europese landen aarzelen. 'Ze zijn bang om direct betrokken te raken bij een conflict met Rusland. Dus daar zie je veel twijfel', zegt Colijn.

Intussen lijkt de kans op vrede steeds verder weg. Rusland houdt vast aan de stelling dat de regering in Kyiv onwettig is. Minister van Buitenlandse Zaken Lavrov herhaalde onlangs nog dat president Poetin daardoor geen akkoord met Zelensky kan sluiten. 

'In Oekraïne voelt dit als een oneindige cyclus van mislukte pogingen. Mensen zien die topontmoetingen tussen leiders als toneelstukken en verwachten eigenlijk niks meer.' Westerse leiders hopen telkens op vooruitgang, maar een week later zeggen de Russen dat praten met Oekraïne geen zin heeft, zegt Colijn. 'Hieruit blijkt dat Rusland geen zin heeft in vrede en vooral de tijd wil rekken, zeggen de Oekraïners.'

Bron: BNR Nieuwsradio, foto: website president

Peiling: ook succesjes tellen als overwinning

De definitie van een overwinning op Rusland is na ruim drieënhalf jaar oorlog behoorlijk bijgesteld, zo blijkt uit een opiniepeiling van de onderzoeksbureau Ilki Koetsjeriv en het Razoemkov Centre. Als het lukt om alle door Rusland gevangen genomen soldaten en burgers terug naar huis te krijgen, dan ziet een op de drie Oekraïners (37 procent) dat als een overwinning. 

Ook het voortbestaan van hun land zien veel Oekraïners (31 procent) als een overwinning op de Russische agressie. En als het lukt om een eind te maken aan de voortdurende raketaanvallen, dan is dat ook voor veel mensen (30 procent) al een overwinning. Tegelijkertijd vindt 27 procent van de deelnemers aan de peiling dat een overwinning op Rusland vooral betekent dat de bezette gebieden terugkeren naar Oekraïne. 

Als het lukt om de frontlijn te houden zoals die nu is, wordt dat door slechts 12 procent van de Oekraïners gezien als een overwinning. Hetzelfde geldt als Oekraïne de bevroren Russische bezittingen krijgt als compensatie. en voor het voortzetten van de internationale sancties tegen Rusland. Dat wordt door respectievelijk 12 en 11 procent gezien als een overwinning.

Bron: Oekrajinska Pravda

Rusland wil geen Europese troepen in Oekraïne

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov vindt het stationeren van Europese troepen in Oekraïne na een vredesakkoord 'absoluut onaanvaardbaar'. Eerder zei de Amerikaanse president Donald Trump nog dat de Russen wél akkoord waren met westerse veiligheidsgaranties in Oekraïne. 'Het lijkt erop dat de regering van Trump het verkeerd heeft begrepen', zegt Rusland-correspondent Joost Bosman van BNR Nieuwsradio.

Trump liet na zijn gesprek met de Russische president Vladimir Poetin in Alaska weten dat Rusland na een vredesakkoord openstaat voor westerse veiligheidsgaranties in Oekraïne. Nu blijkt dat toch niet het geval. Het stationeren van Europese troepen in Oekraïne komt volgens de Russische buitenlandminster Lavrov neer op een 'buitenlandse interventie'. 

Het is niet de eerste keer dat de regering van Trump zich vergist, aldus Bosman. Trumps gezant Steve Witkoff zei eerder dat Rusland wel gebieden zou willen uitwisselen om tot een vredesakkoord te komen, maar ook dat bleek niet zo te zijn. 'Er lijkt toch iets van een cognitieve dissonantie te spelen bij de Amerikaanse regering. Ze lijkt te horen wat ze wil horen', valt Bosman op. 

Verder greep Lavrov terug op wat is besproken in Istanbul tijdens de vredesonderhandelingen in 2022, die vlak na de Russische inval in Oekraïne werden gehouden. Daar werd voorgesteld dat Rusland, China en de Europese bondgenoten de veiligheid van Oekraïne moeten garanderen. 'Dat is toch een beetje alsof je een inbreker vraagt om op je spullen te passen', zegt Bosman. 'Het hoeft dan ook geen verbazing te wekken dat Kyiv hier faliekant tegen is.'

Bron: BNR Nieuwsradio

Zelensky tegen Rutte: Rusland blijft dwarsliggen

Rusland doet alles om te voorkomen dat er een ontmoeting komt tussen Vladimir Poetin en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Dat heeft Zelensky gezegd na afloop van een ontmoeting met NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte in Kyiv. Een week geleden spraken Poetin en de Amerikaanse president Donald Trump elkaar in Alaska. Na afloop meldde Trump dat Poetin had ingestemd met een rechtstreekse ontmoeting met Zelensky, maar vanuit Rusland is dat tot nu toe niet bevestigd.

Zelensky en Rutte spraken elkaar over veiligheidsgaranties voor Oekraïne na het beëindigen van de oorlog met Rusland. Volgens Zelensky moeten die lijken op die in artikel 5 van het handvest van de NAVO. Dat bepaalt dat als een lid wordt aangevallen de andere leden dat beschouwen als ook een aanval op hun grondgebied.

Eerder deze week kwam zo'n constructie ook al ter sprake, na het gesprek in Alaska en later bij het overleg in Washington tussen Trump, Zelensky, Rutte en een aantal Europese leiders. Volgens Zelensky heeft Turkije gezegd een rol te willen spelen bij het garanderen van de veiligheid in Oekraïne.

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov heeft over een mogelijke ontmoeting tussen Poetin en Zelensky gezegd dat daar nog geen agenda voor is. Hij werd geïnterviewd door de Amerikaanse zender NBC. Lavrov zei dat Poetin tot een ontmoeting bereid als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan en er een duidelijke agenda is. 'En dat is nu nog helemaal niet het geval', zei Lavrov.

Volgens Lavrov moet er vooraf duidelijkheid zijn over bepaalde punten. Als voorbeeld noemde hij dat Oekraïne geen lid mag worden van de NAVO en afspraken over wie welk gebied krijgt. Hij stelde dat Zelensky overal 'nee' tegen zegt.

Bron: NOS, foto: website president UA

Trump vergist zich, tweemaal: 'Ik ga naar Rusland'

Donald Trump zegt dat zijn gesprek met Vladimir Poetin aanstaande vrijdag over een mogelijk staakt-het-vuren tussen Rusland en Oekraïne verkennend is. 'Ik ga geen akkoord sluiten.' De Amerikaanse president wil na zijn ontmoeting met Poetin een gesprek met Poetin én Zelensky organiseren. Iets waar Poetin faliekant op tegen is.

Trump reageert daarmee op zorgen van Europese leiders over de ontmoeting die vrijdag plaats heeft in Alaska. Europese leiders vrezen dat Trump afspraken maakt met de Russische president waar Volodymyr Zelensky onmogelijk voor kan tekenen. Ze vinden dat de Oekraïense president zelf moet kunnen meepraten over de voorwaarden voor een staakt-het-vuren.

Trump zegt vandaag dat hij Zelensky meteen zal bellen na het gesprek met Poetin. 'We gaan zien wat Poetin in gedachten heeft. Als het een eerlijke deal is, zal ik die voorleggen aan de Europese Unie, de NAVO en Zelensky.' Zelf gaat de Amerikaanse president geen akkoord sluiten, zegt hij. 'Dat is niet aan mij.'

Hij zorgde vanmiddag nog wel even voor verwarring toen hij, tot tweemaal toe, opmerkte dat hij vrijdag 'naar Rusland' gaat. Meteen werd dat door het Witte Huis weersproken. Maar het is wel een interessante verspreking die Poetin in de kaart speelt. Alaska was van Rusland, maar werd in 1876 verkocht aan de Verenigde Staten omdat Rusland in geldnood zat. Russische nationalisten vinden echter dat ze Alaska terug moeten krijgen. 

Zelensky kreeg ook vanmiddag weer een veeg uit de pan. Trump accepteert Zelensky's uitleg niet dat de Oekraïense grondwet het verbiedt om grondgebied weg te geven. 'Hij had geen toestemming nodig om oorlog te gaan voeren en mensen te doden, maar nu zegt hij dat hij toestemming nodig om grondgebied te ruilen. En daar zal het straks wel op neerkomen.'

Bronnen: NOS, Oekrajinska Pravda

Herhaling van Jalta 1945 dreigt in Alaska 2025

Europa staat aan de zijlijn en de top tussen Trump en Poetin vrijdag in Alaska zou zomaar eens het Jalta voor Europa kunnen worden, zegt Europa-correspondent Stefan de Vries van BNR Nieuwsradio. In 1945 werd in Jalta besloten over de toekomst van Europa, zónder Europa. De Vries ziet dat nu weer gebeuren: Europa noch Oekraïne is door Trump uitgenodigd om deel te nemen aan de top.

Europa heeft weliswaar een krachtige gezamenlijke verklaring doen uitgaan waarin aangedrongen wordt op Oekraïense en Europese deelname aan de top, maar fysiek is Europa er in elk geval niet bij vrijdag. 'Trump staat wel open voor de aanwezigheid van Zelensky op de ontmoeting, maar een formele Europese consultatie vooraf, is niet in zijn hoofd opgekomen. Vicepresident Vance verklaarde dat alleen Trump bepaalt wie er wordt uitgenodigd.'

Vandaar dus koortsachtig vooroverleg tussen de Europese buitenlandse ministers en hun Oekraïense collega, volgens De Vries een duidelijk signaal dat Europa zich niet buitenspel wil laten zetten 'want Oekraïne loopt wel het gevaar aan het kortste eind te trekken'. De Vries denkt dat Trump eenvoudigweg wil scoren via een overeenkomst met Poetin ten koste van Oekraïne, de correspondent doelt daarbij op de uitruil van land, iets dat Europa en Oekraïne absoluut niet willen.

De situatie doet De Vries denken aan München 1938 en Jalta 1945 toen er ook territoriale concessies werden gedaan (eerst aan Hitler, toen aan Stalin) zónder dat de landen in kwestie daar enige say in hadden. 'Dat waren momenten waarop Europa eigenlijk verdeeld werd zonder dat Europa erbij was, dus de kans is reëel dat Oekraïne in deze setting land gaat verliezen.'

Dat de oorlog door deze top daadwerkelijk ten einde komt lijkt onwaarschijnlijk, gegeven het Oekraïense standpunt dat het géén land wil afstaan aan de Russische agressie. Maar dat zal Donald Trump niet deren, hij wil immers gewoon een plek in de geschiedenisboekjes al vraagt De Vries zich af hoe de geschiedenis over hem zal oordelen. 

Laat onverlet dat hij erin geslaagd is Poetin aan de onderhandelingstafel te krijgen, iets wat de afgelopen drie jaar niemand lukte. 'Dat zou al een soort winst zijn.' De afgelopen tijd is Trumps houding ten aanzien van Zelensky weliswaar veranderd ten nadele van Poetin, maar De Vries zet vraagtekens bij de waarde daarvan: 'Het is ontzettend lastig te geloven in Trump'.

Bron: BNR Nieuwsradio

Europees vredesplan: alleen gelijk oversteken

Er is nu ook een Europees-Oekraïens vredesplan dat ervan uitgaat dat er eerst een staakt-het-vuren wordt afgekondigd voordat andere stappen worden gezet. Een ander belangrijk uitgangspunt is gelijktijdige terugtrekking van troepen. Dat wil zeggen dat als Oekraïne z'n troepen ergens weghaalt, Rusland dat ook ergens doet. En als Oekraïne al grondgebied aan Rusland afstaat, dan moeten daar stevige veiligheidsgaranties tegenover staan, in het bijzonder het lidmaatschap van de NAVO.

Dat meldt de Wall Street Journal vanavond, daarbij verwijzend naar twee Europese regeringsofficials. 'Je kunt geen grondgebied afstaan terwijl er nog volop gevochten wordt', zei een van de bronnen van de Amerikaanse krant. Met het eigen vredesplan willen een aantal Europese landen en Oekraïne samen een rode lijn aanwijzen voor de komende onderhandelingen.

Het Europees-Oekraïense vredesplan is vandaag gepresenteerd op een bijeenkomst van nationale veiligheidsadviseurs. Onder de deelnemers ook de Amerikaanse vicepresident JD Vance, minister Marco Rubio van Buitenlandse Zaken en de speciale gezanten van Donald Trump, Steve Witkoff en Keith Kellog.

De Amerikanen kregen te horen dat de toekomst van Oekraïne niet ter discussie kan worden gesteld buiten Oekraïne om en dat Europa Oekraïne blijft voorzien van wapens en financiële steun, ongeacht wat de Amerikanen overeen komen met Poetin.

Bron: European Pravda, foto: website president UA