12 november 2010 – 12 november 2025

Vandaag is het precies 15 jaar geleden dat ik besloot te beginnen met OekraïneNieuws, nieuws in het Nederlands uit een land dat bij de meeste Nederlanders toen nog volstrekt onbekend was. De nieuwsmedia hadden nauwelijks aandacht voor het grootste land van Europa met een oppervlak van 603.500 vierkante kilometer. Als er al wat te melden viel, zoals de Oranjerevolutie van 2005, dan werd dit beschreven vanuit Moskou, standplaats van de journalisten voor de voormalige Sovjet-Unie
 
Dat was te merken toen in het vroege voorjaar 2014 eerst de Krim werd bezet door ‘groene mannetjes’ en vervolgens de gebeurtenissen in de Donbas. Separatisten, rebellen - maar in feite Russische stromannen - bezetten Slovjansk en daarna Donetsk en Loehansk. Dat veranderde wel enigszins nadat vlucht MH17 op 17 juli 2014 uit de lucht werd geschoten: 298 slachtoffers, waaronder 196 Nederlanders. Nederlandse verslaggevers gingen naar de Donbas om daar met eigen ogen te zien wat Rusland met een BUK-raket had aangericht. 
 
Toch werd Rusland nog niet echt als de aanstichter gezien van al die ellende in Oekraïne. Separatisten en rebellen werden pas echt Rússen toen Rusland het buurland binnen viel op 24 februari 2022. Journalisten als Michiel Driebergen, Floris Akkerman, Wessel de Jong en Jeroen Akkermans wagen zich tot aan de frontlijn om verslag te doen van de oorlog die Rusland nu al bijna vier jaar voert in Oekraïne. 
 
Zelf ben ik vaak in Oekraïne geweest, maar voor het laatst in 2015 voor een conferentie in Kyiv. Met mijn nieuwsblog OekraineNieuws doe ik verslag op afstand over wat zich in dit land afspeelt. In de beginjaren ging het vooral over politiek. 
 
Met de Maidanrevolutie die op 21 november 2013 begon op het Onafhankelijkheidsplein in Kyiv veranderde dat. Het verzet tegen de pro-Russische president Viktor Janoekovitsj duurde drie maanden, tot aan zijn vlucht naar Moskou en afzetting door het parlement op 23 februari 2014. Het waren spannende maanden die ik live kon volgen aan de hand van door jonge actievoerders gemaakte videobeelden. Soms tot vroeg in de ochend deed ik er verslag van op OekraineNieuws. 
 
En ook nu breng ik nog dagelijks verslag uit van wat zich in Oekraïne afspeelt. Nou ja, vrijwel dagelijks, want in je eentje is het toch wel een flinke opgaaf om het zoveel jaren vol te houden. Dat ik zoveel trouwe lezers heb, maar meer nog de bewondering die ik voel voor de dappere Oekraïners in hun strijd tegen het veel grotere Rusland, dat inspireert mij nog altijd om door te gaan. Sinds 12 november 2010 heeft die noeste arbeid geleid tot in totaal 21.356 berichten. Op nieuwsuitoekraine.blogspot.com zijn trouwens ook nog interessante achtergrondartikelen te vinden.

Karel Platje

Operatie Midas: journalisten komen met namen

In de corruptiezaak rond het staatsbedrijf Energoatom zijn vijf verdachten opgepakt door de anti-corruptiebureaus NABU en SAPO. Nog eens twee verdachten zijn het land uit gevlucht. Onderzoeksjournalisten van het project Skhemy hebben weten te achterhalen om wie het gaat. 

Allereerst Tymoer Minditsj, voormalig zakenpartner van president Volodymyr Zelensky (in de geluidsopnamen van NABU aangeduid als 'Karlson'); Ihor Myronjoek, voormalig adviseur van het ministerie van Energie ('Raket'); Dmytro Basov, directeur veiligheid van Energoatom ('Tenor'); Oleksandr Tsoekerman ('Suikerman'). Minditsj en Tsoekerman hebben de benen genomen, de andere drie zitten vast.

Ihor Foersenko ('Roshyk'), Lesja Oestymenko en Ljoedmila Zorina zijn in staat van beschuldiging gesteld. De NABU zegt dat Foersenko de boekhouder was die ergens in een opname van een telefoongesprek zegt dat 'het niet bepaald een pretje is om op een lading contant geld te passen'. 

De onderzoeksjournalisten van Skhemy zeggen dat Foersenko geregistreerd staat als zelfstandig IT-consultant. Anderen hadden zijn telefoonnummer opgeslagen met de toevoeging 'Ihor, werkt voor Michailo Tsoekerman'. Ook Oestymenko en Zorina staan geregistreerd als zzp'er. Mindich zou banden hebben gehad met voormalig energieminister Haloeshtsjenko en voormalig defensieminister Roestem Oemjerov. 

Bedrijven die zaken wilden doen met Energoatom (het staatsbedrijf dat de Oekraïense kerncentrales exploiteert) werden geacht tussen de 10 en 15 procent aan smeergeld te betalen. Zo niet, dan werden ze van de lijst met leveranciers gehaald. Volgens NABU en SAPO zou het de verdachten zo'n 100 miljoen dollar hebben opgeleverd. Het maandenlange onderzoek van beide anti-corruptiebureaus werd Operatie Midas genoemd.

Bron: Oekrajinska Pravda, foto: NABU/SAPO

Leger trekt zich terug uit vijf dorpen in Zaporizja

Het Oekraïense leger heeft zich moeten terugtrekken uit vijf dorpen in de oblast Zaporizja. De Russische druk was te groot geworden, met alleen al in de afgelopen dagen bijna honderd aanvallen.  Er werden dagelijks meer 400 aanvallen met artillerie waargenomen waarbij zo'n 2.000 granaten werden afgevuurd op Oekraïense posities in Novouspenivske, Nove, Ochotnytsje, Oespenivka en Novomykolaivka.  

'De vijand gebruikt elk wapen dat maar voorhanden is om ons aan te vallen', valt te lezen in een verklaring van het Oekraïense leger. 'De gevechten duren voort. Onze troepen vechten dapper voor elke vierkante meter. De vijand probeert nu om meer troepen naar de vijf dorpen te brengen. Wij doen er alles aan om dat te voorkomen.' Er wordt nog steeds gevochten om de dorpen Yabloekove, Rivnopillia en Solodke. 

Spannend is het in Koepjansk, een stad in de oblast Charkiv, waar hevige straatgevechten zijn. Russische troepen bevinden zich in het noorden van de stad, terwijl het Oekraïense leger uit alle macht probeert ze te verjagen van de versterkte posities die ze hebben ingenomen.

Volgens legerwoordvoerder Viktor Trehoebov hebben zowel de Oekraïners als de Russen het moeilijk. 'Er zijn ontzettend veel drones in de lucht, soms ook aangestuurd via glasvezel. Ook liggen er veel drones langs de wegen te wachten totdat iemand passeert.'

Het verloop van de strijd om Koepjansk hangt dus niet alleen af van de infanteristen, maar ook van de drone operators. Trehoebov wijst echter ook op de glijbommen en het feit dat Koepjansk zich vlakbij de Russische grens bevindt.

Bron: Oekrajinska Pravda

Situatie Pokrovsk en Myrnohrad steeds hachelijker

Er zijn nog minstens 300 Russische soldaten in het zuiden van de stad Pokrovsk aanwezig. In de eerste tien dagen van november hebben de Oekraïense troepen 162 Russen weten te doden en nog eens 39 raakten gewond bij gevechtsacties. Dat meldt het 7e Luchtmobiele Korps vandaag. 

'In de afgelopen dagen hebben de Russen hun pogingen opgevoerd om vanuit het zuidelijke deel van Pokrovsk met lichte voertuigen op te rukken naar het noorden. Daarbij hebben ze het weer mee, want soms hangt er een dichte mist die het voor ons moeilijk maakt om ze vanuit de lucht te observeren en aan te vallen', aldus het 7e Luchtmobiele Korps. 

Nadat het enige tijd rustiger was, zijn de Russische aanvallen nu weer in aantal en hevigheid toegenomen. De zwaarste gevechten vinden nu plaats in het industriegebied van Pokrovsk. Gisteren waren er 170 Russische aanvallen op Oekraïense posities, ruwweg een derde daarvan was in en bij Pokrovsk.

Het Institute for the Study of War (ISW) ziet ook dat de situatie bij Pokrovsk en 'satellietstad' Myrnohrad moeilijk is voor de Oekraïense troepen die er alles aan doen om de Russische aanvallen op de flanken van de 'pocket' te weerstaan. Van de door het Russische ministerie van Defensie beweerde omsingeling van Pokrovsk is het nog altijd niet gekomen, maar de situatie wordt wel steeds hachelijker.

Bronnen: Oekrajinska Pravda, ISW. Kaartje: ISW

Omkoopschandaal bij Energoatom blootgelegd

De anticorruptie-bureaus NABU en SAPO zeggen een omkoopschandaal van ongeveer 100 miljoen dollar op het spoor te zijn waar het Oekraïense staatsenergiebedrijf Energoatom bij betrokken is. Het onderzoek nam vijftien maanden in beslag. Volgens de onderzoekers zijn er zeventig huiszoekingen gedaan en is er duizend uur aan geluidsopnames verzameld. Het onderzoek staat inmiddels bekend als Operatie Midas.

De onderzoekers zeggen dat ze een criminele organisatie hebben ontdekt die de leiding had bij grootschalige corruptie rond Energoatom. Onderaannemers van het staatsenergiebedrijf zouden zijn gedwongen smeergeld te betalen in ruil voor contracten. Bij de criminele organisatie zou een voormalige adviseur van de minister van Energie een hoofdrol hebben gespeeld. 

Energoatom meldt dat anticorruptie-functionarissen het kantoor hebben doorzocht en dat het alle medewerking heeft verleend. Minister Svitlana Hryntsjoek van Energie zei op een persconferentie er alles aan te willen doen om het onderzoek transparant te laten verlopen.

Op beelden die een van de anticorruptie-bureaus heeft gepubliceerd zijn dikke stapels bankbiljetten te zien. Op tafels en in tassen liggen grote hoeveelheden Oekraïense hryvnia's, dollars en euro's. De anticorruptie-instantie meldt niet van wie het cashgeld afkomstig is.

President Volodymyr Zelensky zegt in een reactie dat iedereen die betrokken is bij corruptie ter verantwoording zal worden geroepen en strafrechtelijk zal worden vervolgd.

Bron: NOS, foto: NABU/SAPO

Polen 'dramatisch slechter af' bij verlies Oekraïne

Polen heeft volgens premier Donald Trusk geen andere keus dan Oekraïne te steunen in de oorlog met Rusland. Hij is optimistisch over de toekomst van zijn land, maar waarschuwt wel dat die toekomst er 'dramatisch slechter' uitziet als Oekraïne de oorlog verliest. Dat zegt Tusk in een interview met de Poolse krant Gazeta Wyborcza.

Tusk vindt ook dat er een eind moet komen aan de historisch gewortelde rancune tussen beide landen, daterend uit de periode na de Tweede Wereldoorlog toen de grens tussen Polen en Oekraïne verschoof en er aan beide kanten etnische zuiveringen plaats hadden.

'We moeten werken aan een sterke vriendschappelijke relatie met Oekraïne, dat is ook in ons belang', aldus de premier die ook uitgebreid in gaat op het binnendringen van Russische drones in het Poolse luchtruim in de nacht van 9 op 10 september. Tusk noemt het 'een keerpunt in het conflict'. 

Hij zegt dat het neerschieten van een twintigtal Russische drones wel is overwogen maar uiteindelijk niet werd uitgevoerd. 'Niemand wil per ongeluk een derde wereldoorlog beginnen, maar het is ook niet goed om maar te blijven toegeven en allerlei provocaties tolereren.'

Bron: European Pravda

'Situatie Myrnohrad moeilijk, maar niet hopeloos'

De generale staf van het Oekraïense leger noemt de situatie bij Pokrovsk en Myrnohrad moeilijk en dynamisch, maar niet hopeloos. 'De Russen zetten al hun reserves in, maar lijden enorme verliezen. In Myrnohrad houden onze troepen moedig stand. Ze schakelen iedereen uit die de stad wil naderen', zegt majoor Andrii Kovalov, woordvoerder van de generale staf.

Hij ontkent berichten dat het Russische leger Myrnohrad inmiddels heeft weten te omsingelen of dat de aanvoerroutes richting deze stad binnen het vuurbereik van de Russen liggen. De troepen die Myrnohrad verdedigen zouden pas nog meer wapens en munitie hebben gekregen. Ook zijn versterkingen naar de stad zijn gebracht en werden gewonde soldaten geëvacueerd. Ook in de stad Pokrovsk zou dit het geval zijn geweest.

Kovalov erkent daarnaast dat Russische infanterie nog altijd vanuit het zuiden van Pokrovsk proberen op te rukken naar het noordelijke deel van de stad. Er wordt gejaagd op Russische soldaten, waarbij ook volop drones worden ingezet. Het Oekraïense leger meldde afgelopen weekeinde dat de Russische druk momenteel wat minder is, waarschijnlijk in afwachting van versterkingen. In de omgeving van Pokrovsk en Myrnohrad zouden zich circa 170.000 Russische soldaten bevinden.

Bron: Oekrajinska Pravda