Critici waarschuwen voor machtstoename Zelenski

Ruim 2,5 jaar na het begin van de oorlog in Oekraïne klinkt er steeds meer kritiek uit eigen land op het leiderschap van president Volodomir Zelenski. Hij zou de persvrijheid onder druk zetten en zich nauwelijks vertonen in het parlement. Daarmee trekt hij steeds meer macht naar zich toe, zeggen critici. De nieuwssite Oekrajinska Pravda publiceerde deze maand een open brief waarin het waarschuwt voor systematische druk van de staf van de president. Het platform zegt geen inhoudelijke reacties meer te krijgen van het bureau van de president en adverteerders zouden onder druk worden gezet om niet langer met het platform samen te werken.

'Onafhankelijke journalistiek kost geld', zegt adjunct-hoofdredacteur Jevhen Boederataski. 'Op een gegeven moment werd het ons duidelijk dat adverteerders niet op onze evenementen kwamen omdat het hen 'sterk werd afgeraden' door het presidentiële apparaat. Dat was een wake-up call voor ons, waarna we besloten ons uit te spreken.'

Roman Kravets, journalist bij de nieuwssite, volgt Zelenski al jaren. Hij ziet dat de president tot voor kort niet gewend was kritiek te krijgen. Toen Kravets afgelopen zomer tijdens een persbijeenkomst vroeg naar het functioneren van Zelenski's vertrouwelingen, reageerde de president verontwaardigd. 'Hij vindt het niet leuk als hem gevraagd wordt naar de directe kring om hem heen', zegt Kravets tegen Nieuwsuur. 'Blijkbaar is dat een gevoelig onderwerp.'

Begin dit jaar ontsloeg Zelenski de opperbevelhebber van het leger, Valeri Zaloezjni, die veel kritiek op hem had en vorige maand dienden meerdere Oekraïense ministers hun ontslag in. Kravets: 'Deze veranderingen betekenen volgens mij één ding: de president wil geen sterke leiders met politieke ambities om zich heen. Helaas heeft de oorlog het makkelijker gemaakt het zo te doen.'

Ook vanuit de Oekraïense oppositie klinkt kritiek dat Zelenski en zijn vertrouwelingen steeds meer macht naar zich toe trekken. Ivanna Klimpoesj, leider van de oppositiepartij Europese Solidariteit: 'Het enige moment dat Zelenski met de leiders van de oppositie heeft gesproken, was op 24 februari 2022. Daarvoor en daarna niet. Dit land mag niet worden bestuurd door vijf, zes managers dicht bij Zelenski. Dit land heeft een democratisch bestuur en checks and balances nodig.'

Olena Shoeljak, fractievoorzitter van Zelenski's partij Dienaar van het Volk, neemt het voor hem op. 'De president weet heel goed wat er speelt in het parlement. Hij is 24/7 bezig met de verdediging van Oekraïne en met andere zaken die tot de overwinning moeten leiden.' 

Politicoloog Volodimir Fesenko vindt wel degelijk dat Zelenski's omgang - of het gebrek daaraan - met het parlement de Oekraïense democratie ondermijnt. 'De president moet niet alleen met zijn eigen fractie in gesprek blijven, maar ook met leden van de oppositie. Zij vertegenwoordigen verschillende politieke en ideologische lagen van de bevolking. Een dergelijk dialoog zou de maatschappij ten goede komen.'

Bron: Nieuwsuur, foto: CNN